La informilo No 109: 1-a trimestro 2000   

     Le Musée National d'Espéranto de GRAY a perdu son Fondateur-Directeur.  

 
    Géo JUNIER s'est éteint le 17 Février 2000 à l'âge de 87 ans. Il laisse derrière lui une réalisation unique, sans doute  l'un des plus beaux fleurons du mouvement espérantiste français.

   Prosélyte infatigable de la Langue Internationale, Géo JUNIER a consacré tout son temps de militant, entre autres activités, à la création et au développement de "son" musée, dont la réputation a fait connaître au-delà des frontières la pittoresque cité de GRAY.

    Dans l'esprit de son fondateur, il s'agissait de sauvegarder et de grouper en un seul lieu tous les documents anciens et contemporains concernant l'histoire de la Langue Internationale, de celle de son planificateur, le Docteur ZAMENHOF, et d'évoquer la vie des pionniers qui en assurèrent, et en assurent encore, la diffusion de par le monde.

    Grâce à la compréhension et à l'appui du premier magistrat de la ville, le musée s'installait, en 1977, au premier étage d'un collège transformé en "Maison Pour Tous".

En 1987, cent ans exactement après la parution de la première brochure du Docteur ZAMENHOF, le musée était inauguré en présence de M. KURZANSKI, Consul de POLOGNE.

    Depuis cette date, le Musée National n'a cessé de s'agrandir, pour offrir au public une exposition de 230 m2, répartie en 10 salles.

 
GÉO JUNIER

   Ni
5us eksciis, ke forpasis la 17-an de februaro Sinjoro Géo JUNIER, fondinto kaj direktoro de la Nacia Esperanto-Muzeo en GRAY ( 70 ). Li estis kavaliro de "Akademiaj Palmoj", honorita de la Franca Akademio. Li estis 87-jara
a. La
m siaj lastaj voloj, li estis kremaciita en BESANCON la 21-an de februaro.

    Mi memoras pri la talenta pedagogo, kiu gvidis multajn Esperanto-kursojn en GRAY, kaj anka
m PerKorespondan Kurson. Pere de tiu kurso, li gvidis miajn unuajn pa
]ojn en Esperantujo, anta
m preska
m 53 jaroj ( t. e. ekde a
mtuno 1947 ). Dank'al li krei
is la PerKoresponda Kurso de NANCY. Kaj anka
m sukcese disvolvi
is la kreskado de nia "Informilo". Fakte, li indikis al mi la
ustajn argumentojn por ricevi agnoskon de la
]tata komisiono, kiu permesas dissendi je favora tarifo la publika
5ojn... kaj tio post pluraj malsukcesoj miaj. Tiuj, kiuj konis lin, memoros pri homo afabla, sprita. Tia li montri
is anta
m kelkaj jaroj, kiam eble 200 personoj honoris lin en GRAY, okaze de la 20-a datreveno de la muzeo.

    Al la edzino Edith, al liaj gefiloj, genepoj kaj pragenepoj, ni prezentas
i-tie niajn sincerajn kondolencojn, kaj esprimas nian simpation. Li
iam vivos en nia memoro. 

Jean-Paul COLNOT

 "La Informilo" n° 110 : 2-a trimestro 2000 : 38 pa
oj

 
ANGULO DE LA PREZIDANTO

    Novaj statutoj por "ESPERANTO-FRANCE" :

    Okaze de sia
enerala asembleo en BOULOURIS, la 3-an de Julio 2000, nia nacia organizo sukcese proponis al siaj membroj renovigon de siaj statutoj. Por kion fari ? Por enigi pli da demokratio !.

    Tamen, ni ne forgesu, ke demokratio estas son
o, se la profitantoj ne plenumas sian devon uzi
in. Vere, demokratio estas rajto, sed anka
m devo... Do, necesas, ke
iu el ni devige uzu la novajn rajtojn esprimi sin.

    Balda
m,
e "Esperanto-France", kun la individuaj membroj, postkontrakte kuni
as la regionaj asocioj kaj la pritemaj asocioj, kiel J.E.F.O. kaj G.E.E., a
m tutaliaj ( profesiaj, religiaj, distraj... asocioj ).

    La individuaj membroj posedas vo
donrajton okaze de la
eneralaj asembleoj : aperas nova kategorio de membroj : la simpatiantoj.

    La skipo, kiu, dum unu jaro, pristudis la aferon, ambicias mobilizi pli da homoj, por batali favore al la Internacia Lingvo Esperanto, kaj al la kerna idealo de frateco kaj homaraneco.

    Do,
iu el ni devos helpi al ili sur nia propra kampo, sur nia propra tereno. Pa
]o post pa
]o, ni devas trovi gejunulojn, al kiuj ni transdonas la tor
on.  

François-Xavier GILBERT

GRUPOJ

 NANCIO :

    Intervjuo ( da
mrigo ) : En la lasta "Informilo", mi raportis pri intervjuoj petitaj de televido kaj radio en NANCY, kiuj ne estis elsenditaj. Nu, la 17-an de Marto, la
5urnalisto de FR 3 telefonis pri la okazigo de la elsendo. Sed li povis fari tion nur 55 minutojn anta
me,
ar li mem estis informita lastminute. Mi rapidis telefoni al
iuj grupanoj, sed estis vendrede vespere. Unue, mi povis trafi neniun hejme, fine mi sukcesis averti 3 personojn, kiuj rehejmi
is sufi
e frue.

    La registrado sukcesis. La prezentado de la lingvo kaj de la grupanoj estis agrabla, dum 2 a
m 3 minutoj.

 
    Pri Radio-Nostalgio

    Mi telefonis entute almena
m 10-foje, sed la sta
ano, kiu intervjuis, intertempe ne plu laboris
i-tie !. Fine, mi povis scii pri elsendo la 14-an de Marto. Mi do a
mskultis : nenio je la indikita horo. Mi telefonis ; respondo : "Ne temas pri ur
a afero, ni devas prokrasti kiam okazas pli ur
aj eventoj". Mi a
mskultis
iutage, dum 10 tagoj... Mi a
mdis pri la morto de la kantisto C. Jérôme, pri la elekto de "Miss Nancy", pri la nova plano de la trafiko en la urbo, ktp...    Finfine, iun vesperon, mi ne estis hejme, do ne povis a
mskulti. La sekvantan matenon, mi telefonis... Neniu sciis,
u la elsendo okazis, a
m
u iam okazos. Do, mi forlasis la klopodojn.   Oni ne povas diri, ke Esperanto ne utilas, por kelkaj
i estas tru
]topilo por la momentoj, kiam tute mankas informoj. Konklude, ne akceptu intervjuon de Radio-Nostalgio !.

    
enerala Kunveno de "NANCY-54" :
i okazis en la M.J.C. Ph. Desforges la 16-an de decembro kun partopreno de 10 personoj. La laboroj komenci
is iom malfrue,
ar ni decidis organizi poste amikan kunman
on. Iuj komencis malfermi botelon de
]a
mmvino, por trinki samtempe la aperitivon. Unu el la boteloj subite
]prucigis kaj akvumis - pli
uste vinumis - parton de la partoprenantoj... Ni, tamen, kura
e, sukcesis prezenti, kaj akcepti raportojn, kaj renovigi la Komitaton. La estraro ne
]an
i
is :

    Prezidanto Jean-Luc THIBIAS

    Sekretario Jean-Paul COLNOT

    Kasistino Claudy DEMONGEOT

    Membroj : Eliane DEMONGEOT, Roland GENOT, Guy GEOFFROY, Frédéric MOURIER ( novulo, studento pri lingvistiko, kiu preparas tezon pri Esperanto ).

 En "Ecole des Mines". En la Supera In
eniera Lernejo, Emmanuel DEBANNE, kiu lastjare organizis kun ni informkunvenon, mem prezentis
i-jare provlecionon pri Esperanto.

 PerKoresponda Kurso: Mi tajpigis, kaj sendis la 3-an de Marto novan komunikon al 12 gazetoj, 1 fakse, 11 letere ene, mi informis pri la P.K. kaj pri la sta
o de STRASBURGO ( 1 / 2-ajn de aprilo ). Nu, "l'Est Républicain" en NANCY aperigis nur kelkajn liniojn la 13-an de marto, sub la titolo : "Non, l'Espéranto n'est pas mort !". Tiu stulta
5o feli
e aperis nur en NANCY. Nur mencio de ebleco de iu 1-a leciono senpaga kaj de mia telefonnumero. Neniu adreso, neniu mencio de diverseco de kursoj, nenio pri la aludita sta
o. Mi aldonu, ke mi telefonis al la redaktejo, por grumbli... Oni diris : "Faksu denove la tekston, kaj ni enpresos
in en la tuta regiono" ( LORENO, FRAN
KONTEO kaj
AMPANJO ). Tion mi faris...  Nenio aperis. Do, ni trovas, inter la gazetojn, la "
]ovinajn", kiel "Les Dernières Nouvelles d'Alsace", kiu indikas nur telefonnumeron en STRASBURGO, kaj la "mal
]ovinajn", kiel "l'Est Républicain", kiu mencias neniun adreson, kaj fu
]as la varbadon de la PerKoresponda Kurso, bazita en NANCY. Kompreneble, tiu 10-linia artikoleto tute ne donis reagojn de la publiko. Krome, enpresis "Alsace Le Pays" ( MULHOUSE ) la 10-an de Marto, kaj "Les  Affiches d'Alsace et de Lorraine" la 14-an de Marto.

     Mi ne kura
is de 3 monatoj plu verki, kaj dissendi tiujn komunikojn al gazetaro, kiu flankenlasas tiun agadon. Entute, depost septembro, el dissendo de 48 komunikoj, 12 aperis kaj alportis 51 informpetojn. 12 personoj ali
is al la kurso. El ili 8 ali
is, sekve al komunikoj en la gazetaro, 4 varbitaj de la esperantistoj. Unu lernantino de la nuna lernjaro atingis la finon de "M 11" : temas pri S-ino Françoise JAKOB, en 68980 HORBURG-WIHR, gvidita de André GROSSMANN.

     Sabataj sta
etoj en NANCY: Okazis 2 en Aprilo, 1 en Majo, kaj 1 en Junio. Ni da
mre havas   malfacila
5ojn kun la Junuldomo, por disponi pri kurso
ambro. Kelkaj lernantoj ( studentoj ) ne venas regule pro prefero de ekzamenoj : 7 personoj el 9 da
mrigas samtempe perkoresponde.

     FONTENOY-la-JOUTE: Jam en Januaro, mi skribis al la urbestraro de FONTENOY, por informi
i pri la ebleco denove prezenti tie Esperanton la lastan diman
on de
iu monato, de aprilo
is septembro. Neniu respondo. S-ro GILBERT faksis komence de aprilo. La urbdomo-informilo informas, ke la oficejo estas malfermita merkrede kaj vendrede, de la 15-a
is la 18-a. Sed la 28-a de aprilo estis la "paska vendredo", kaj la urbodomo ne funkciis. Mi lasis mesa
on al la respondilo. La urbestro kontaktis min la sekvantan tagon telefone. Li ne respondis
is nun,
ar li ne volis prizorgi mem la asocion "Les Amis du Livre", kaj ser
is respondeculon. Li fine trovis lin, kaj, hazarde, la Prezidanto de Esperanto France-Est, S-ro GILBERT, estis for de la 13-a
is la 23-a de majo.
ar estis
]an
oj en la regularo ( pli alta kotizo, devigo de 2 asekuroj... ), mi mem ne volis respondeci pri la decido jesi.

La urbestro, kiu
]ajnas esti tre favora al la Esperantistoj, retelefonis, por scii,
u mi bone ricevis respondon el la Prezidanto. Finfine, S-ro GILBERT, la 24-an de Majo, aran
is
iujn malfacila
5ojn.

     Kvar personoj estis pretaj veturi al FONTENOY la 28-an de Majo. Ve, la vetero estis a
a !. Pluvo kaj poste minaca
ielo, dum la tuta tago !. Ni esperu por la 25-a de Junio !.

Jean-Paul COLNOT

SARREGUEMINES :

 
LABORI EN
INIO :  

      F-ino Violette W. pristudas fremdajn lingvojn en STRASBURGO, kaj lerte lernas Esperanton de unu kaj duona jaro.
\i plenumas sekretariajn provtempojn en diversaj entreprenoj.
is nun,
]i elektis firmaojn proksimajn de sia lo
loko. Dank'al esperanta gazeto,
]i ricevis laborproponojn el GERMANIO, BELGIO, HISPANIO, kaj el...
INIO !.

    Kompreneble,
]i elektis provtempi en
INIO !.

    Dum junio kaj julio,
]i laboros en
ina firmao, en kiu samideano kunestras. A
mgusto i
is feritempo kaj trafa okazo, por
eesti la Internacian Junularan Kongreson IJK en HONGKONGO.

    Estas la jaro de la Drako en Ekstrem-Oriento. Violette metas drakon en sian motoron !.

 VIZITO DE ESPERANTISTA VERKISTO :

    S-ro Benedikto PHILIPPE, filo de grupanino, instruas la francan en DRESDEN ( GERMANIO ) kaj Esperanton en najbara pollanda urbo. Dum siaj lingvistikaj studoj en FREJBURGO, li verkis doktorigan disertacion pri evoluado de la planlingvo Esperanto.

    Li tradukis verkon pri regionaj legendoj kolektitaj
irka
m la lago de KONSTANZ.

    La 14-an de Marto, li estis gasto, kaj partoprenis la kurson.

 RENKONTI
O KUN GERMANAJ SAMIDEANOJ :

    Diman
on la 26-an de Marto, grupanoj vizitis la imperiestran urbon de SPEYER, en GERMANIO. La katedralo, konstrua
5o de la XI-a jarcento, i
is la plej alloga celo.

Je la 15-a, okazis esperantlingva meso, kiu arigis germanajn kaj francajn gesamideanojn.

ESPERANTO KAJ RADIONDOJ :

    Radioamatorino Astride partoprenis la esperantistan konkurson en Novembro 99. Post unu horo,
]i notis la jenajn kontaktojn : Victor ( UKRAJNO ), Stefan (
EKIO ), KAJ ( SVEDIO ), DLEGMA ( GERMANIO ), Minso ( BULGARIO ), Renata ( FRANCE-47 ), Carlo ( F-31 ), Georges (F-17 ), Wolf ( GERMANIO ),Kléber ( F-32 ).

Dum sabatmatena rondo, ofte interparolas : Georges / 17 ; Kléber / 19 ; Guy / 19 ; Charles / 31 ; Jacques / 38 ; Jean-Pierre / 38 ; Renée / 47 ; Henri / 49 ; Astride / 57 ; Maurice / 68 ; Kléber / 72 ; Camille / 72 ; Manuel / 85 ; Jean-Jacques / 86 ; Raymond / 94.

 2000, JARO DE LA KULTURO DE PACO :

    Nia partopreno al Jaro de la Kulturo al Paco, lan
ita de UNESKO, da
mras.

    De 29 / 02
is 11 / 03, la ekspozicion "Dialogue et Respect de l'Autre" gastigis la "médiathèque" en BITCHE ( 57 ).

    De 14 / 03
is 24 / 03
in akceptis "Institution Ste Chrétienne", en SARREGUEMINES ( 57 ).

   
iuj mezgradaj klasoj de tiu lernejo trovis okazon pripensi pri la milito kaj la paco ne nur en KOSOVO,
E
ENIO, a
m alia fora lando, sed
i-tie kaj
iutage.

SOCIALA PROJEKTO :

    La asocia Domo "Foyer Culturel" en SARREGUEMINES funkcios kiel "Centre Social" venonta
mtune.
ia projekto titoli
os "Plia civitaneca integri
o per komunikado". Nia asocio partoprenos. Ni proponos aliron al internaciaj rilatoj perkorespondaj kaj perretaj dank'al Esperanto. Specifa socia tavolo estos handikapatoj je movi
o. Nia Esperanta grupo, la direktoro kaj komputasocio kunlaboros.

INITIATIVE AU LYCEE "NOMINE"

    Des appels à la Paix :

   Les organisateurs de l'exposition "An 2000 : année internationale de la culture et de la paix" auraient pu frapper en grandes lettres : "La guerre est une disposition naturelle de l'homme" sur... le fronton du Lycée Henri Nominé. Le choix aurait été fichtrement pertinent en cette veille de Noël pilonnée par les combats sanglants. Le choix du libellé aura été tout autre, mais le message, lui, a été bel et bien imprimé sur la vingtaine de panneaux campés pour une semaine dans la salle de conférence de la Cité Technique.

    A la genèse de cet affichage, le groupe d'Espéranto de SARREGUEMINES et son président HUBERT Armand :

     "On ne peut pas séparer l'Espéranto de son rôle associatif et de son travail pour la défense des droits de l'homme avec l'U.N.E.S.C.O.. Le mouvement mondial pour l'Espéranto ( 2 millions de pratiquants ) poursuit les mêmes objectifs que l'U.N.E.S.C.O. : faciliter les échanges culturels, valoriser la compréhension, et développer l'amitié entre les peuples". Une communication qui passe par la pédagogie.

     HUBERT Armand a, donc, rallié huit établissements du secondaire, ainsi que les classes de C.E.2 de l'école de la BLIES, pour construire une exposition itinérante dans le but de sensibiliser les jeunes.

     Le Lycée "Henri Nominé" a apporté sa contribution, en invitant des enseignants et des élèves des sections professionnelles sur le thème de la paix. Françoise DECKER, documentaliste, et son assistante au coup de crayon talentueux, Peggy FRANTZ, ont également apporté leur quote-part. Peggy, emploi-jeune a, à elle seule, réalisé une dizaine de tableaux et un arbre de Noël avec les moyens du bord. Des appels à la paix, aux côtés desquels retentiront jusqu'au premier janvier ceux des écoliers et de HUBERT Armand.

 
BETSCHDORF :

    PLUA EVENTO... Organizis S-ino Odette SCHEIDEL ekspozicion en la urba biblioteko, dum tri semajnoj. La 20-an de Majo, festa etoso lan
is la aran
on per prelego, solista kantado en Esperanto, kaj vespera kunveni
o
irka
m alzaca tablo.

    En vasta luma salono, la biblioteko akceptis ampleksan ekspozici-materialon verkita de Odette : 21 tabuloj prezentis la lingvon, koresponda
5ojn, agadojn, kaj rimarkeblan vicon da esperantlingvaj libroj.
io estis zorge prezentita per senkompara emo al nia afero.

    Armand HUBERT prelegis pri la humanistaj celoj de la Internacia Lingvo, kaj ties kongrueco kun la klopodo de UNESKO. La facilecon de la komunikado substrekis Fra
mlino    Violette WALTHER.
\i emfazis pri sia laborsta
o en
INIO dum junio kaj julio en tiea firmao :
]i ja ricevis tiun postenon pere de esperantlingva estrarano, kiu respondis al
]ia interreta peto. La tridek-nombra
eestantaro eklernis dudekon da vortoj, kaj tri gramatikaj reguloj, dank' al kanzono de
4omart kaj Nata
]a.

    Solista kantistino interpretis tri kantojn en Esperanto.
\i estis gvidita de S-ino SCHMITTER, kiu elektis SCHUBERT kaj Yves DUTEIL, por plezurigi la a
mskultantaron.

    Lastjare, la komunumo de BETSCHDORF ina
mguris rond-krucvojon oma
e al ZAMENHOF.
i-jare, ekspozicio plue konigis Esperanton al la lo
antaro.
i havis plenmeritan sukceson.

    La aran
o estis anka
m okazo, por interkonati
i :
eestis 5 membroj el la grupo de SARREGUEMINES. Odette mastrumis
ie post la biblioteko,
e la forno kaj la tablo.
\ia

klopodo estigis memorigan tagon en Esperanto.

A. HUBERT

BETSCHDORF : EN MARGE d'UNE EXPOSITION

    Odette SCHEIDEL : La passion de l'Espéranto.

    Les nombreuses personnes qui ont l'occasion de rencontrer Odette SCHEIDEL sont étonnées par sa vitalité, son dynamisme et sa bonne humeur. Des contacts, elle en a dans le monde entier, grâce à la Langue Internationale, l'Espéranto, qu'elle a entrepris d'apprendre seule, par correspondance, il y a environ dix-sept ans. Elle a, aujourd'hui, un groupe d'élèves avec qui elle partage sa passion. Odette est originaire de la région parisienne, et s'est installée à BETSCHDORF en 1946.

    Elle habite une charmante maison alsacienne avec un jardin dont elle a fait un vrai paradis.    L'équipe de la bibliothèque municipale a souhaité rendre hommage à Odette, la doyenne de ses bénévoles, en organisant une exposition autour de l'Espéranto. Odette est active à la bibliothèque départementale, sans hésiter à s'initier à l'informatique, pour mieux servir le lecteur. La spécialité rappelle l'origine de l'Espéranto.

    "C'est le Docteur ZAMENHOF, un médecin polonais, qui avait constaté que les gens se disputaient souvent, car ils ne parlaient pas la même langue, ce qui donnait lieu à des malentendus. Il n'y a que seize règles de grammaire. Cette langue est parlée par les espérantistes dans le monde entier. Elle permet de correspondre, d'échanger, de se distraire, d'étudier".

Les Dernières Nouvelles d'ALSACE

 
THIONVILLE :

    Jam de multaj jaroj, diversaj eventoj en pluraj medioj konvenkis la urbanojn pri la vere vivanta karaktero de la Internacia Lingvo. Tre ofte raportis, kaj da
mre raportas la gazetaro kaj la radio-sendiloj pri la sukcesoj,
u lokaj,
u translimaj de la kulturaj aran
oj en a
m pri Esperanto, sub la impulso de nelaci
eblaj agemuloj.

    Celante ankora
m pli efikan kulturan agadon,
5us krei
is oficiale la "Club d'Espéranto des Trois-Frontières : Klubo de la Tri Landlimoj" : la regiono de THIONVILLE estas ja proksima de LUKSEMBURGO, GERMANIO kaj BELGIO.

    Plej stimulita post tiu "agnosko", la loka skipo jam planis projektojn. La 46-a Praktika Sta
o de Asocio Esperanto France-Est okazos la 14/15-ajn de Oktobro en "Le Domaine de VOLKRANGE"  Samloke, la nacia kongreso de la Franca Fervojista Esperanto-Asocio en 2001 (30/03- 03/04), eventuale kunsidos la S.A.T.-Amikaranoj surloke por la Paska Kongreso en 2002.

Informas plue Bruno HENRY  

l'Espéranto, langue des cheminots 

    Je voudrais compléter par mon témoignage les propos de M. Henri MASSON sur l'Espéranto, lu dans la rubrique dialogue de "La Vie du Rail" ( n° 276 ).

    Je pratique la Langue Internationale Espéranto depuis huit ans. Ses qualités linguistiques, faciles d'étude et de prononciation, m'ont permis de l'apprendre rapidement.

    Au bout d'un an, j'ai pu correspondre régulièrement avec des personnes de différents pays, notamment des jeunes cheminots russes et tchèques. A PRAGUE, j'ai visité des installations, avec les commentaires d'une espérantiste tchèque. En HONGRIE, de sympathiques cheminots m'ont reçu amicalement dans leur club d'Espéranto à la gare de ZAHERGESTEG. Grâce à notre langue commune, nous avons beaucoup parlé de nos pays, des trains, des conditions de vie et de travail.

    L'Espéranto vit pleinement pendant les festivals, rencontres et congrès organisés tout au long de l'année dans de nombreux pays. Des troupes de théâtre, des chanteurs, des groupes de musique s'y produisent. C'est l'occasion de se réunir, danser, discuter, rire, échanger des idées, dans une ambiance internationale sans interprètes. Je garde en mémoire l'ambiance du congrès international des cheminots espérantistes au MANS, en 1999, avec 300 personnes de 20 pays, le congrès mondial de l'Espéranto avec 3000 personnes de plus de 70 pays.

    Ces congrès ont lieu, chaque année, dans des pays différents. J'ai également participé à la traduction de quelques définitions de termes ferroviaires du français en Espéranto, pour mettre à jour la Langue Internationale des chemins de fer.

    Aujourd'hui, l'Espéranto, en plus des principales langues, est utilisé dans la légende des signes et abréviations en usage dans les indicateurs de trains de neuf pays européens. Alors, pourquoi pas l'Espéranto, langue auxiliaire neutre, au service du chemin de fer et de ses usagers.

Bruno HENRY ( La Vie du Rail )

 
BAR-le-DUC :

    Regule okazis la monataj kunvenoj en la "Centre Socio Culturel" de Marbot-Hinot, kun menciinda
eesto de klubanoj lo
antaj je 25 kaj 30 kilometroj far de la urbo !.

    Samideano Roger ERARD, kiu aparte fidelis dum multaj jaroj, beda
mrinde forpasis post longa malsano.

    La klubo gratulis siatempela fre
]ali
antinon Marie-Jo, kiu raportis pri sia
5usa propra aventuro en TANZANIO : suprengrimpado
e la Kilimand
5aro !. A
mtune al "nia" mond-rikordulo, Serge BROUET,
]i plue ri
igas la "sportan" blazonon de la klubo !.

    Partoprenis en la sta
o de STRASBURGO  5 membroj, kaj 3 veturis al BOULOURIS okaze de la specifa "aktivula semajnfino" de Esperanto-France.

    Inter la ontaj okaza
5oj, ni citu la a
mtomobil-ralion ( diman
on 24-an de Septembro ), kiu ebligas malkovrigi al la partoprenantoj vidindajn lokojn
irka
m la departementa
efurbo ( ali
ilo ku
]as en
i-tiu bulteno ), kaj la
eneralan asembelon de G.E.M.mardon la 10-an de Oktobro.

    Anta
mvidi
as plue vizito de la Nacia Muzeo de Esperanto en Majo 2001.

Les collégiens s'approprient l'EUROPE

   Juste un demi-siècle après la Déclaration de SCHUMAN du 9 Mai 1950 qui, en pleine guerre froide, permit d'initier la construction européenne sur fond de réconciliation franco-allemande, les collégiens de la 6ème à la 3ème sont invités à faire un bilan sur cinquante ans de solidarité, de prospérité et de paix.

    Une exposition enrichie régulièrement depuis la création de la section européenne allemande les y aide grandement, ainsi que le réseau Internet, que la documentaliste, Mme VASARD, et les aides-éducateurs ont fait découvrir aux élèves.

    Des élèves de 3ème ont proposé à leurs camarades des questionnaires destinés à mieux exploiter les panneaux réalisés avec goût, véritables mosaïques des faits culturels propres à délivrer des renseignements sur les langues, les cultures et les coutumes européennes, telles qu'elles nous parviennent dans la presse, les dépliants touristiques et sur le Net.

RECOMPENSE

    Cette ouverture progressive permettra, sans nul doute, aux plus observateurs et aux plus perspicaces de briguer quelque récompense lors de la remise des prix, qui mettra fin à la quinzaine de l'EUROPE au collège. Ces manifestations se conçoivent comme une incitation à partir à la découverte de nos voisins : chaque famille ne devrait-elle pas se faire un devoir de parcourir "Sarre-Lor-Lux", avant que le collège ne permette aux 4ème de traverser la FRANCE ou l'ALLEMAGNE en direction de l'ANGLETERRE ou des PAYS-BAS, comme ce sera le cas au cours de cette quinzaine. Toujours est-il, que l'exposition sensibilise au respect des onze langues officielles de notre union, sans négliger les langues régionales, tout en soulignant leur inter-activité. On y apprend même que, pour respecter les articles 1 et 3 de la Déclaration Universelle des Droits de l'Homme, onze langues nécessitent actuellement cent-dix traductions, nombre que la judicieuse introduction d'une simple langue-pont supplémentaire, neutre et accessible à tous, comme l'Espéranto, permettrait de réduire à vingt-deux, ce qu'ont déjà bien compris de nombreux europarlementaires soucieux de leurs propres langues maternelles.

Bleu et or

   En somme, de quoi garantir l'esprit de la nouvelle devise, que viennent de se choisir de grands Européens : "l'Europe, unité dans la diversité". Pour mettre en évidence les autre symboles de l'Union, plus connus, comme le drapeau et l'hymne européen, et agrémenter cette manifestation, le collège, comme depuis plusieurs années déjà, et aux couleurs bleu et or et le Centre de Documentation et d'Information fait entendre les accents classiques de l'Ode à la Joie de BEETHOVEN et SCHILLER, ainsi qu'une version bien plus récente et enlevée en Espéranto. Bref, une visite s'impose lors de la prochaine Journée Portes Ouvertes.

l'Est Républicain 12 Mai 2000

STRASBOURG :

    La printempa sta
o vekis grandan intereson en la medio de la amasinformiloj.
iuj raportis pli malpli amplekse pri la evento. La lokaj radioj dedi
is momenton, de du minutoj
is unu horo, por emfazi pri tiu internacia renkonti
o. Ni citu interalie : Radio Nostalgie, Radio France-Alsace, Radio Fréquence Verte, Radio Drei Eckland, Radio Judaica, Radio Europe 2, FIP, RBS. Koncerne Télé FR 3 Alsace, elsendo en alsaca dialekto Rund UM je la 19a horo, "podio" okaze de la elsendo "Bonjour" je la 12a 50. La taga gazeto je la 19a10 dissendis dufoje la aluditan raportera
5on.

    Tiujn fruktodonajn rezultojn ni
]uldas al la senlaca klopodado de Gilbert STAMMBACH, helpata de membroj de la loka oficejo de la E
mropa Parlamento, kiu proponis esploron, por okazigi imponan e
mropan renkonti
on de gejunuloj ( 400...).

Elstaris, evidente, la sabaton vespere, la koncerto de la komponisto-kantisto Maurice BENIN, kiu konkretigis sian simpation al la Internacia Lingvo, interpretante propran verkon en Esperanto anta
m plenplena salonego. Estis e
necese haltigi la bilet-vendon 8 tagojn anta
m
e FNAC kaj VIRGIN de SUISSE, de BELGIQUE, du LUXEMBOURG...

    Le stage proposait différents niveaux pour l'initié souhaitant parfaire ses connaissances. Et même pour les enfants, qui accompagnaient leurs parents.

    Créée en 1887 par un Polonais, ZAMENHOF, cette langue se veut universelle. Elle repose sur le maximum d'internationalité des racines et l'invariabilité des éléments lexicaux. "Avec aux trois-quarts une origine latine, un souci de simplification, pas d'exception, des règles simples", poursuit M. STAMMBACH. Au CIARUS, le cours des espérantistes confirmés a débuté. Claude GACOND, archiviste du Centre de Documentation sur la Langue Internationale à la Bibliothèque Municipale de La-Chaux-de-Fonds, explique à sa trentaine d'auditeurs la composition des mots. On dialogue évidemment en Espéranto. Comme "samlandano" qui signifie "compatriote", "samklasano" "de la même classe". Enseignant et chroniqueur depuis trente ans à la radio suisse pour des émissions en Espéranto, il est optimiste : "Nous entrons dans un siècle bilingue, avec l'anglais et l'Espéranto".

    Avec les espérantophones confirmés, il a évoqué le côté fonctionnel de cette langue, à laquelle on peut s'initier rapidement. "Un collégien peut atteindre une autonomie linguistique en quelques semaines", estime-t-il. Et, au-delà de la connaissance de cette langue, soutenue par l'U.N.E.S.C.O., il y a toute la philosophie de la démarche, le souci de communiquer et un profond esprit de tolérance.

Dernières Nouvelles d'Alsace

VIVO DE U.F.E.

    Raporteto pri la Unua Aktivula Semajnfino de Espéranto-France Inter la 1-a kaj la 4-a de junio, okazis, en BOULOURIS, apud SAINT-RAPHAËL ( 83 ), membrokunveno de Espéranto-France, membrokunveno de la Provenca Federacio kaj pluraj laborgrupoj pri la
efaj celtemoj de la asocio.
irka
m 50 partoprenantoj tiel laboregis en varma etoso (pro la suno !).

    Ni notu, ke estis vo
done aprobitaj nova statuto kaj interna regularo de Espéranto-France.
iuj regionaj asocioj a
m fakaj asocioj estas petitaj rilati kun la
enerala Sekretario de Espéranto-France, por subskribi novan laborkontrakton. Do, via Federacio povas, ekde nun, trastudi la projekton de nova kontrakto ellaborita de la Komuna Komisiono pri Strukturado ( K.K.S. ), por amba
m statutoj estu 100 % kongruaj.

    Laborgrupo pri Eksteraj Rilatoj okazis. Estis diskutitaj temoj kiel rilatoj kun la e
mroparlamentanoj, kontaktado kun francaj politikistoj, kun la nova Ministerio pri Edukado, kun E.E.U. ( E
mrop-Unia Esperanto Unui
o ), kaj anka
m partopreno de diversaj Esperanto-Asocioj en la E
mropa projekto "E
mroscola".

    La franca sekcio de I.L.E.I. ( Internacia Ligo de Esperantistaj Instruistoj ), la G.E.E. ( Groupe des Enseignants Espérantophones ) kunvenis post pluraj jaroj da neaktiveco. Nova estraro estis elektita sub gvidado de Jo CATIL.

   Finfine, lasta nova
5o : la Landa Kongreso de Esperanto 2001 okazos dum Pentekosto inter la 2-a kaj la 4-a de junio 2001 en LIMOGES. Pluraj Esperanto-asocioj tie samtempe.

Olivier MOREAU

 
enerala Sekretario de Espéranto-France

RAPORTOJ

Esperanto radiis en STRASBURGO

   Esperantistara koro batis en la e
mropa urbo :

    La Kultura Esperanta Centro de STRASBURGO rendevuigis la esperantistaron de la
irka
maj landoj, la 1 kaj 2-ajn de aprilo 2000. Respondis al la invito pli ol cent samideanoj el GERMANIO, LUKSEMBURGIO, SVISIO, FRANCIO.

    E
la printempa suno brilege festis la eventon.

    A
mtoplena lingvo : S-ro Claude GACOND lerte sur
]ultris seshoran konferencon : la temo kaj ties prezentanto kaptis la a
mskultantaron. Esperantistoj tre atentas, kiam temas pri ilia lingvo kaj ties disvolvi
o.
u nia lingvo ne estas mirakla fenomeno, kiu venkis tiom da malhelpa
5oj, tiom da batoj fare de lingvistoj, de kruelaj eventoj ?. Jes, ja !. La vico de renaski
oj post silentigo, forigo kaj malpermeso, atestas la lingvan kaj celan ta
mgecon de la Internacia Lingvo.

    Post kiam li substrekintis la homaranismon de la movado, li rollude emfazis pri la "bona lingvo", pri ties facila
5oj, ri
eco, miriga kongrueco en la vortfarado kun aziaj lingvoj.

    Li anka
m prezentis sian "elementan kurson" porfranclingvanoj : tiu verko kolektas spertojn da pluraj dekjaroj da instruado.

    J.E.F.O. ( Franca Junularo ) trovis angulon en la preleg
ambro kaj etan tempospacon, por arigi lud
]atantojn. Temis pri konkurso per demandaro rilatante al kanzonoj.

    Mondcivitana kantisto : Frandis ni la koncerton de Maurice BENIN.
is tiu 1-a de aprilo, li neniam kantis en Esperanto. Per vere homaranisma anta
mparolo, li pruvis, ke li estas esperantisto, anta
m ol scipovi la lingvon. Môrice estas tenera, kiam li pentras amsentojn, ripro
ema pro maljusteco, fidela al sia hejmo kaj gento, gajiga, kiam li ser
e teatrumas sur scenejo. La klopodo kanti esperante estis varme apla
mdata.

   
eestis neesperantistoj. La emo de la kantisto favore al Esperanto i
is plej trafa varbilo :
i substrekis la lingvan kaj celan ta
mgecon.

   Kuna klopodo : Infanojn vartis Catherine GALLEGO, por satigi la lingvo-apetiton de komencantoj;  kaj praktikantojn klopodis Edmond LUDWIG, André GROSSMANN, Pol DENIS kaj Armand HUBERT.
e ri
a Libro-Servo de
5oris Madeleine DE ZILAH kaj Jean-Luc THIBIAS.

   Barakte starigis tiun kunveni
on STAMMBACH Gilbert kaj la edzino, LEPEIX Jacqueline, MENSCH Etienne, REIFFSTECK Bernard,...

La grupo de STRASBURGO sukcesis kontentigi ampleksan aron, kiu atendis tiun printempan pa
]on, por vigligi siajn emon por Esperanto, kaj tiujaran agadon.Tiel printempi
is en la esperantistaro, en regiona grupo, en la Kultura Centro de Esperanto, samtempe kiel en la e
mropa urbo.

Armand HUBERT

EUROP-UNIA ESPERANTO-KONGRESO EN OOSTENDE ( BELGIO )

    La E
mrop-Unia Esperanto-Kongreso plenumis siajn celojn, kontentigante la kunveni
antojn.
i okazis de la 27 / 04
is la 01 / 05 / 2000, organizita de la Flandra Esperanto-Ligo.

    LA LINGVO-PROBLEMO NUN ESTAS SOLVENDA.

Eldirite de 2 geparlamentanoj, kiuj akceptis renkonti Esperantistojn en la Parlamentejo ( malgra
m iliaj ferioj ), la jeno notindas :

   E
mropkonstrua klopodo postulas:

    - unuecon kaj diversecon.

    - egalrajteco de la lingvoj ne ekzistas ( dilemo pri la regionaj lingvoj ).

    Estas komunikad-problemo NUN solvenda.

    Interpretadon plenumas 35 profesiuloj. Ili surprenas 110 eblecojn de traduko, kiujn postulas la 11 oficialaj lingvoj.

    Oni povas anta
mvidi eble 100 interpretistojn post pliaj ali
oj de landoj : situacio tute ne elirebla, nek pro la organizo, nek pro la kostoj.

    -nuntempa aparat-traduko ne sufi
as, sed faras grandajn progresojn.

    -la parlamentana interkomunikado facili
as pere de Interreto.

    -pro la "normativa forto de praktiko", la angla i
os franka lingvo, e
se kripla.

    -jam uzatas pontlingvo ( la angla, la franca... ),
efe por interpretado al la finna.

    -ne estas politika volo, por enkonduki Esperanton, kiel pontlingvon ( 13, 7 % parlamentana konsento).

    -Esperanto estas interesa afero ( diris la deputitino, ke
]i lernos
in, iam ).

KOMPRENEBLE...

tute aliajn vidpunktojn ni a
mdis flanke de esperantistaj prelegantoj :

    -Se la komunikado sufi
e bone funkcias en la areo de la Parlamento, kio pri la interkompreni
o de la e
mropa civitanoj ?

    - celata dulingveco igas E
mropon apendicon de USONO. Ununura kultura modelo ne akcepteblas por nia kontinento.

    -la nuna situacio durangigas
iujn e
mropajn lingvojn, escepte unu.

    -E
mropo ne pluvivos sen decidema pa
]o al civitaneco.

    -lingvo komuna estas racia sintezo de e
mropaj lingvoj,
i kongruas al tiu kontinenta kulturo.

    -bonaj vivkondi
oj estas konkeritaj, nun oni bezonas aliajn kunigajn fortojn por E
mropa Unio.

    -por la projektoj "Neighbour" kaj "Relais", grupo
e Parlamento strebas diskonigi la ideon de ne
mtrala lingvo.

IDEOJ POR LA TRIA JARMILO :

  Du ekologiaj aran
oj okazis :

    1 ) Prelego de Joseph ORSZAK, Universitato de MONS ( BELGIO) : Mastrumado de la akvoproblemo. En la Universitato MONS, oni prilaboris eblecojn, por sendependigi familiojn per kaptado de pluvakvo, kiu povas kovri 80 % de la domaj bezonoj. Anka
m la problemon de ellasitaj malpuraj akvoj,
iu familio povas solvi per natura traktado, pli efika ol tiu de urba purigado. S-ro ORSZAK prelegis en Esperanto, kiun li eklernis anta
m unu jaro. Li opinias, ke Internacia Lingvo i
us ekologia solvo al la lingva problemo de la tutmondi
o.

    2 ) Aran
o de la Komitato "Jean PAIN" pri forigo de la kemia plibonigo de la grundo per valora kompo
]tado. Farmo por teoria kaj praktika formado pri traktado de organikaj defala
5oj funkcias en LONDERZEEL, norde de BRUSELO.
i akceptas sta
anojn el diversaj landoj e
mropaj landoj kaj el la Tria Mondo.
i instalas komunumajn defalejojn, por produkti kompo
]ton OOSTENDE kaj aliaj belgaj urboj jam uzas tiajn realiga
5ojn.

    Nuntempe, krom 8 lingvoj, anka
m Esperanto estas uzata por prelegoj, aran
oj, ekspozicioj, formad-aran
oj.

    SUKCESO DE LA KUNVENI
O :

Eta skipo de la Flandra Esperanto-Ligo baraktis, por sukcesigi tiun internacian kunveni
on : 300 partoprenantoj el 19 landoj.

    La provinca kaj urba estraroj tre favore reagis ; la provinca guberniestro legis sian paroladon. La gazetaro kaj la televido sufi
e bone pritraktis la kongreson.

Armand HUBERT

SCIVOLEMAJ PRI NIA REGIONO

  
U
E
$OSLOVAKIO NASKI
IS EN DARNEY ?

   La "Amikaro de la ekslernantoj de la porinstruistaj lernejoj" de MIRECOURT kaj EPINAL aperigas
iutagan bultenon. Kiel ekslernanto, mi ricevis
in, kaj mi povis legi artikolon, kiun redaktis nia samklasanino Simone HUMM.
\i traktis la temon "
u en DARNEY naski
is
e
%oslovakio ?".

    Interesa temo, mi opiniis... Tial mi petis de la verkistino - kaj instruistino mia pri Esperanto   - permeson traduki
]ian rakonton.

   Sciu, ke la urbeto DARNEY situas en la departemento "VOGEZOJ", 30 kilometrojn for de EPINAL ( prefekta
efurbo ) kaj 20 kilometrojn de VITTEL. Tra
i, fluas la rivero Saône.    Kiam, hazarde, S-ino HUMM legis turisman dokumenton pri DARNEY,
]i miris, malkovrante ke, en la kastelo, situas franca-
e
%oslovaka muzeo...
\i eksciis anka
m, ke staras monumento, kiu memorigas la naski
on de la aludita
]tato... Jes, vi bone legis, en DARNEY !.

    Feli
e, S-ino HUMM korespondas, en Esperanto, kompreneble, kun iu Pragano. Li neniam a
mdis pri DARNEY kaj la cititaj faktoj. Tiam
]i demandis lin pri la historio de la lando... Jen kion
]i malkovris...

    Fine de la 18-a jarcento, naski
as en BOHEMIO movado "Nacia Veki
o". Lingvistoj ellaboras gramatikon de la parola
e
%a lingvo. Verkistoj, poetoj ekredaktas
e
%alingve, kaj teatro konstruita de nobela familio akceptas
e
%e redaktitajn teatra
5ojn. Je la 19-a jarcento, la movado pligrandi
as precipe en la arta fako : poezio, literaturo, muziko, skulpturo. Publika mona
%ero ebligas la konstruadon de la "Nacia Teatro", kies devizo estas "de la Patro al la Patrio". La Nacia Muzeo akceptas
ion, kiu rilatas al la historio de BOHEMIO. Oni kantas
e
%lingve !.

    La fame konata movado "Sokol" ekzaltas la nacian senton samtempe, kiel fortigas la korpojn... Paralele, la
e
%oj postulas la egalrajtojn, kiujn
uas Germanoj kaj Hungaroj, lo
antaj en
E
$IO.

    1914... Unua mondmilito... La
e
%oj hezitas batali kun a
m kontra
m la A
mstroj. Por ne helpi ilin, patriotoj elmigras.

    Inter ili, Profesoro MAZARIK, tiam 65-jara, alvenas en PARIZO-n, kie li fondas organiza
5on, kiu celas liberigi la
e
%ojn el la a
mstra premateco. Profesoro MAZARIK kaj lia kunlaboranto Edouard BENE
\ estas helpataj de Milan STEFANIK, Slovako, universitata samklasano de MAZARIK. Li laboras en la franca administracio, en kiu li havas rangon de generalo. Li persvadas la francajn a
mtoritatojn, por ke li laboru cele liberigon de la
e
%aj kaj slovakaj popoloj. Oni
]uldas al li la ideon unuigi la destinon de amba
m popoloj.

Kaj, nun, intervenas la vila
o DARNEY... Kiel ?.

    1- La 19-an de Decembro 1917, Poincaré kaj Clémenceau permesas la kreadon de
e
%a kaj slovaka armeo, en kiu partoprenas
e
%aj kaj slovakaj volontuloj venintaj el ITALIO, RUMANIO, RUSIO, USONO, kien ili fu
is, por ne batali kontra
m A
ÓSTRIO. Ili strukturas la 21-an kaj 22-an regimentojn, kiuj lo
as en DARNEY, sur altebena
5o, kiu, poste, akiras la nomon "Camp Kléber".

    2- La 29-an de Junio 1918, la franca registaro agnoskas la rajton al
e
%oslovakoj strukturi "sendependan, suverenan
]taton". Tiu
]tato sin lokas en la historiaj limoj de la du reuni
intaj provincoj.

    3- La 30-an de Junio 1918, la franca prezidento Raymond POINCARE, pluraj ministroj, kaj delegitoj de la Alianco agnoskas Nacian Konsilion kiel Suverenan
e
%oslovakan Registaron. La ceremonio okazas en DARNEY, en la
eesto de la volontuloj, kiuj
5uras fidelecon al sia nova nacia flago, flago donacita de la pariza urbestro, kaj transdonita de Raymond POINCARE, en
eesto de Edouard BENE
\.

    4- La 28-an de Oktobro 1918, la Nacia Konsilio fondas la "
e
%oslovakan
\taton", kaj la
e
%oslovaka Respubliko estas proklamita la 14-an de Novembro 1918.

    5- La 9-an de Decembro 1918, MAZARYK forlasas USONO-n, kaj alvenas en DARNEY. Tie, kiel
]tatestro, li revuas unuafoje la regimentojn, kiuj aldonas lin kiel "Liberiganton de la Patrio".

    6- Kelkajn tagojn poste, MAZARYK kaj la
e
%aj-slovakaj armeoj, kiuj batalis kun aliancanoj el RUSIO, triumfe, eniros PRAGON.

    Sed, denove, ni reiru en DARNEY.

    "Inter la du militoj", la
efurbestro-senatoro de DARNEY, S-ro BARBIER, proponas la ideon krei muzeon, kiu memorigos la historiajn eventojn. Kaj, samtempe, la ideon konstrui monumenton sur la loko "Camp Kléber"; PRAGO kaj PARIZO ofertas sian helpon. En la jaro 1937, la franca parlamento unuanime aprobas elspezon de 500.000 frankoj, por konstrui piramidon el betono, 32 metrojn alta, kies ina
mguro estis detruita far la la Germanoj la 18-an de novembro. Ili
]telis la "oran libron" de la legianoj en 1941, kiu estis malka
]ita post la milito kaj tiam retrovis sian lokon en la muzeo.

    Tiu muzeo ri
i
is per novaj memora
5oj : fotoj, pentra
5oj, manuskriptoj, leteroj skribitaj de legianoj al lo
antoj de DARNEY, statuo de STEFANIK, ministro en sia lando.

    Samtempe, oni planis la rekonstruon de la detruita monumento. Spite al monaj problemoj, tiu rekonstruo sukcese okazis, kaj, en la jaro 1969, okaze de la 50-a datreveno, la nova monumento estis ina
mgurita.
i konsistas el metala sago, kiu staras sur piedestalo el betono.    Sur tiu soklo, oni povas legi kelkajn pensojn de POINCARE, MAZARIK, kaj BENE
\... kaj la fieran devizon de la husanoj : "La Vero venkas !".

    En 1998, estis memorfestita la 80-a datreveno de la naski
o de la
e
%oslovaka Respubliko en DARNEY, same kiel en PRAGO.

    Tiuj historiaj eventoj okazis en DARNEY, anta
m ol ili okazis en PRAGO... Tial estas prave aserti, ke FRANCIO, kaj,
efe, la vogeza regiono kaj DARNEY, estas vere la naski
loko de la
e
%oslovaka Respubliko.

    Tradukis Gilbert THOMAS F5NAQ

DRAGUIGNAN

MI TRAVIVIS ESPERANTO-AVENTURON EN NEPALO !

   VOJA
O AL NEPALO

    La Nepala Esperanto-Asocio ( NespA ) organizis sian 3-an Internacian Himalaja-Renkonti
on ( 26 / 02 07 / 03 / 2000 ).

    Mi trovis ta
mgan flugon de MUNKENO
is KATMANDU, kaj partoprenis, kun S-ino Pierrette MÜLLER, nia multjara amikino.

    La renkonti
o okazis jam la trian fojon, kaj komencas okupi sian indan lokon en la tutmonda Esperanta eventaro. Do,
i-foje, je la surprizo de la organizantoj, kunvenis - precipe el E
lROPO kaj JAPANIO -
irka
m 50 partoprenantoj eksterlandanaj. Estis
irka
m 20 nepalaj partoprenantoj, sed ilia nombro dum la dektaga renkonti
o vanis. Inter ili, estis multaj gejunuloj, kiuj, foje, nur sciis diri "Saluton", sed estis tre afablaj kaj plenaj je bona volo.

    BONVENIGO :

    En la flughaveno de KATMANDU, salutis nin grupo da nepalaj esperantistoj, inter ili Narendra Ra
 BHATTARAJ kaj Posh Ra
 SUBED. Ili bonvenigas nin per flago kaj kronoj el veraj floroj. Sekvas dan
era veturado per minibuso tra la densega trafiko de la tre mallar
aj kaj malebenaj stratetoj
is la hotelo, sed la kolorri
eco de la urbo tu
]as la koron.

Precipe, estas la homoj en, por ni, ne kutima vestaro. Ili estas malhelaj kaj malgrandaj. La viroj portas du tipojn da kapkovriloj, multaj virinoj aspektas kiel hindinoj, en saroj kaj grandaj
efe ru
koloraj tukoj,
ar malvarmetas frumatene, aliaj kiel tibetaj virinoj kun hartuberoj kaj la tipaj kol
enoj kun koraloj kaj turkisoj.

    Dum la tagoj en la KATMANDU-valo, preska
m la tuta eksterlandaro lo
is en la sufi
e eleganta hotelo Vaj
]ali, hotelo en THAMEL. Mia kun
ambrulo estis juna, tutfre
]bakita esperantisto en la hinda
]tato BHARATO. Por partopreni, li voja
intis kvar tagojn fervoje. Ni devis konversacii en simpligita angla ( pidjin ).

    SOLENA MALFERMO :

    Post la vesperman
o, iomete internacia, iomete la
mlande spica, plifestigita per bela enlanda dancprezentado, okazis en la subeta
o de la hotelo la solena malfermo. Estis honoraj gastoj el Esperantujo, S-ino Marie DAENEN el BELGIO, kiu, en NEPALO, honore kaj diligente instruas la Internacian Lingvon, kaj organizas bazajn ekzamenojn, kaj S-ino Morita REIKO el JAPANIO. Sed, anka
m, reprezentanto de la politika vivo de NEPALO, kaj fama poeto honorigis la solenan malfermon per ilia
eesto. La kvar honoraj gastoj sidis kun la enlandaj funkciuloj
e la kutima podia tablo, sub la kutima titola rubando.

   
iu el ni ricevis elegantan jakon kun NespA-emblemo.Inter
]an
ante ilin, ni klopodis ekhavi la bonan lar
econ.Tiel vestitaj, ni pli malfacile perdi
os dum la vizitadoj, kaj, pli poste, en la malvarmetaj montoj, la jako ege utilos.
iu ricevis kroman emblemon de la renkonti
o, noman
]ildeton kaj tre racie kaj klare organizitan informbro
]uron. Dum la solena fermo, tiu donacaro pligrandi
os je pli detala bro
]uro pri NEPALO, kaj partoprena atestilo en la
mlanda tradicia eleganta lignokadro.

    La paroladoj de la gastigantoj montris tiom da
entileco, afableco kaj koneco, ke la etoso nin    plialtigis.

    TURISMADO :

    Malgra
m la malfacila trafika situacio de la lando, la vizitprogramo estis ri
a kaj bone organizita. La gastigantoj sukcesis montri al ni multajn gravajn sufi
e diversajn vidinda
5ojn, kaj tio je bona kaj racia elekto kaj vicigo.

    Lundon, la unuan tagon post nia alveno, ni vizitis PA
\UPATINAT, la plej grava sanktejaro de NEPALO. El ta
mga distanco, starante sur alta
]tuparo, ni povis vidi, trans la rivero BAGNATI bruligon de mortinto kaj aliajn diversajn religiajn agadojn. Sidis viro trankvile
e la rando de la rivero, kaj, per diverskolora polvo, bildigis en la akvo floran ornama
5on. Saduoj, hinduaj sanktuloj, malmultege vestitaj, kun longega hararo kaj
]minkitaj viza
oj, sidis sub arboj, a
m sur
]tupoj proksime de la diversaj temploj. Foje, ili almozpetas, kaj pre
as por la donacintoj.

    Dum la sama mateno, ni vidis stupaon de BODNAT, la plej grandan de la lando. Same, ni
uis la
i
eronadon tra POKARA sabate la 4-an de marto,anta
m la reveturado al KATMANDU. Ni ne nur vidis la akvofalon de DAVID kaj stalaktitan kavernon, sed ni anka
m boatis, kaj vizitis ne malpli ol tri diversajn sanktejojn.

    Tiu tago estis precipe ta
mga por vizito,
ar estis granda festo de dio
\iva. Tiam,
iu religiema virino vizitas la dion,
irka
mambulas liajn sanktejojn, donacas florojn, fruktojn, likva
5ojn, kaj petas longan vivon kaj da
mran amon de la edzo.

    RENDEVUO KUN CHOMOLUNGMA :

    Mi nun priskribas kiel ekzemplojn du tagojn pli precize. Sed same, la aliaj objektoj, kiujn ni povis vidi, la alta sanktejo de SVAJAMBUNAT, la historie re
a kaj religia centro BAKTAPUR nin tre impresis.

    Dum sunlevi
o el la monteto, nome NAGARKOT, ni vidis -  norde - proksiman sunbrilan grupon de 6-kaj 7000 metruloj, kaj - oriente - la malproksiman
efan
enon de HIMALAJO, kaj, ie, tre, en la fono, e
la CHOMOLUNGANA-n, la Mount Everest, kiel diras la okcidentuloj.

    Dum la flugo reen el
OMSON al POKARA, en eta 18-persona aviadilo, ni povis kvaza
m mantu
]i la tutproksime altan pinton de la DA
lLAGIRI. Tiuj estis bildoj kaj panoramoj, kies rareco, beleco kaj ri
eco povis preni de vi la respirkapablon.

    La kulmino estis la kvartaga ekskurso en la valo de KALI-GANDAKI, en la ANAPURNA naturezervejo, en la MUSTANG regiono. Per la rivera valo, la vojo iras norden al TIBETO,
i ne estas veturigebla, sed ofte uzata de piedirantaj, rajdantoj kaj karavanetoj. Ni uzis
in, piedirante de
OMSON al KAGBENI.

    De KAGBENI, granda parto de la grupo grimpis 1000 metrojn, kaj vidis la hinduan sanktejon de MUKTINAT, en la alteco de 4000 m. Eniri
in certe nur rajtis hinduanoj. Tiu-
i regiono kulture similas TIBETO-n, kaj, vizitante
in, ni etskale vidis tiun landon per miaj propraj okuloj, kaj realigis revon de multjara tempo.

    DANKON AL ESPERANTO :

    Malgra
m la stre
igoj kaj la penoj, la realigita voja
o ege
ojigis min. Tutkore, mi dankas al la organizintoj kaj helpintoj de tiu HIMALAJO-Renkonti
o.

    Raportis Harmut FILLMANN

    Ilustris Armand HUBERT

"La Informilo" n° 111 : 3-a trimestro 2.000 : 41 pa
oj.

NEKROLOGO

ANGULO DE LA PREZIDANTO

   La anstata
mantoj...

   La subita morto de nia amiko Jean-Paul COLNOT invitas nin al pripensado pri la nunaj vivantaj fortoj de nia movado.

   Demografio
enerale montras persistajn evoluojn, kies
]an
o petas longan da
mron...

   Tiel estas pri la a
o-strukturo de niaj ali
antoj. La agantaj membroj trovi
as en a
oparto sufi
e maljuna.
u la junuloj havas la
ustan lokon en la diversaj estraroj ?
u la nunaj estroj fidas sufi
e al ili? Necesas konstati, ke la pens- kaj agad-maniero de la junularo estas tiel malsimilaj al la "malnovaj" ( post dek jaroj, oni povas preska
m uzi la adjektivon "antikvaj", ke la plenfido estas bremsita pro timo pri radikala
]an
o.

   Tamen, ni ne havas elekton !. La tor
on oni devas transdoni pli malpli bonvole, pli malpli rapide al la nova generacio, sub minaco de malapero !. Kial atendi lastminute, kiam la nunaj sa
uloj ne plu estas tie, por eventuale respondi al la demandoj de la anstata
mantoj ?.

   Ni malfermu niajn vicojn, ni ne timu la estontecon, la Zamenhofa ideo de frateco invitas nin al tio. Ni proponu tiun idealon, ser
atan de la junularo, kadre de la tutmondigo.

François-Xavier GILBERT

Notre ami, notre "samideano" Jean-Paul COLNOT nous a quittés ( Kovrilpa
o ).

    Mots d'amitié prononcés lors des obsèques de Jean-Paul, en l'église Saint-Genès de LAXOU, par François-Xavier GILBERT, Président de l'Association Régionale ESPERANTO France-Est :

    "Chers amis...

    Comme a dit le prêtre, nous sommes réunis, pour manifester notre amitié à Jean-Paul et à sa famille. Je voudrais le faire, au nom du mouvement pour la promotion de la Langue Internationale ESPERANTO.

    En effet, Jean-Paul avait trouvé, dans ce mouvement mondial, des idéaux auxquels il était très attaché : la fraternité, le respect des autres, le partage des différences.

    Depuis plus de 50 ans, il a consacré beaucoup de son temps libre à enseigner cette langue, à organiser des réunions. Il a créé le groupe des jeunes en LORRAINE, il a créé en 1950, et géré depuis, un cours par correspondance, permettant à plus de 1700 personnes d'approcher la grande famille internationale qu'est le mouvement ESPERANTO.

    Tous ceux qui se donnent aux autres au travers du bénévolat savent combien est indispensable l'acceptation par la famille de ce temps consacré aux autres. Je tiens donc à remercier la famille de notre ami, et, tout particulièrement son épouse qui l'a aidé, soutenu, et qui a partagé souvent ses réunions avec toujours bonne humeur et sourire.

    Je soulignerai, enfin, le courage avec lequel Jean-Paul a affronté les conséquences de sa maladie. Je l'ai souvent rencontré ces dernières années, il avait toujours cette passion de faire partager au plus grand nombre toute la richesse humaine qu'il avait trouvée dans le mouvement ESPERANTO.

    ... "Kara amiko, mi dankas vin pro via senlacebla agado favore al ESPERANTO. Ni ne forgesu vin !. Ripozu en la paco de Dio...".

Décès de Jean-Paul COLNOT

   Nous apprenons le décès de Jean-Paul COLNOT, survenu le Samedi 19 août, à l'âge de 72 ans. M.COLNOT résidait Rue de Lavaux à LAXOU. Né à BELFORT, c'est en 1950 qu'il vint à NANCY pour exercer le métier de préparateur en pharmacie, chez DELIDON, Rue St-Dizier, puis à la pharmacie Fribourg, dans le quartier Sainte-Anne à LAXOU, pour terminer sa carrière professionnelle chez RINCK, à BEAUREGARD.

    Le 30 Juin 1956, Jean-Paul COLNOT avait épousé Micheline, vosgienne d'origine, qui lui donna deux enfants, Hervé et Liliane. Hervé est aujourd'hui gérant du magasin bio de l'Avenue de la Libération à LAXOU, et Liliane réside en GUYANE.

Monsieur COLNOT était très connu dans le milieu espérantiste, car il était un spécialiste de la Langue Internationale, qu'il avait commencé à étudier par correspondance dès l'âge de 20 ans. Rapidement, il devint une personne de référence en la matière, et, dès l'âge de 22 ans, il commença à donner des cours.

    L'Espéranto était pour Jean-Paul COLNOT une passion qui accompagna sa vie entière. Pendant de longues années, il fut Président de la Fédération Espéranto France-Est. Il dispensa ses cours à la M.J.C. Desforges et par correspondance, dédiant sa vie à une cause qui n'était pour lui ni vaine, ni utopique. l'Espéranto était, pour M. COLNOT, un outil au service de la fraternité universelle. Avec conviction et sans jamais fléchir, il a travaillé à la "grande espérance fraternelle". Malgré sa maladie, Jean-Paul COLNOT a gardé, jusqu'au bout, son enthousiasme pour la cause de l'Espéranto, forçant l'admiration de tous ses amis espérantistes, ici et par-delà les frontières.

    M.COLNOT était également, jusqu'à ce que des ennuis de santé ne le forcent au repos, un grand marcheur. Jeune homme, il s'était entraîné pour le PARIS-STRASBOURG, et, avec Micheline, il fit de nombreuses et longues marches tous les dimanches. La philathélie était l'autre passion de M. COLNOT, symbole également de la communication entre les hommes.

    Nos sincères condoléances.

OMA
E AL JEAN-PAUL, de Jean-Luc Thibias

    Kverko falis !...

    Sinjoron COLNOT unuafoje mi vidis en printempo 1982.

   
4us liberigita de la militservo, dum kiam mi eklernis Esperanton per la PerKoresponda Kurso de Esperanto P.T.T., mi skribis al la Junuldomo Desforges, por informi
i pri la loka aktivado. Jean-Paul COLNOT rendevuigis min je la parolata kurso de la Junuldomo tiam sekvata de du gelernantoj. Tie, unuafoje, mi a
mdis la lingvon, kiun mi anta
me nur legis.

    Mi
efe miris, kiam mi a
mdis fluegan interparolon inter Jean-Paul COLNOT kaj Yves SCHEFFER, tiam lernanto pri kuracado, kiu,
i-jare, ekgvidis la kurson, kaj devis rezigni pro tro peza studenta lernado ( kompatinda Yves, kiu, kelkajn jarojn poste, forpasis pro helikoptera akcidento en montaro, provante helpi endan
erigitajn homojn ).

    Tiun jaron, dank' al Jean-Paul COLNOT, mi perfekti
is pri Esperanto, kaj, unuafoje, mi partoprenis en internacia renkonti
o en MESSKIRCH, trans Nigra Arbaro, kun Sinjoro COLNOT kaj
]ia afabla edzino Micheline.

    Poste, da
mris sen
esa interrilato,
u rekta,
u perpo
]ta,
u pertelefona, e
dum la kelkaj jaroj, kiun mi pasigis en Pariza Regiono. Dum la lastaj jaroj, la rilatoj e
fari
is pli oftaj : neniam okazis semajno sen interparolado.

    Se mi devas elekti beston, kiu plej similus al la karaktero de la gvidanto de la Esperanto-movado en NANCIO dum duono da jarcento, mi sendube elektus formikon. Pro la senlaca aktivado de nia kara forpasinto, pro la obstineco, pro la dedi
o al la komunumo, pro la laborkapableco.

    Ja Jean-Paul COLNOT aktivis por la lingvo. En NANCIO, li
iusemajne gvidis PerKorespondan Kurson, okupi
is anka
m pri informado, disdonante artikolojn al gazetoj, kaj gluante afi
]ojn, raportis pri la agado al U.F.E., por "La Informilo".

    Regionskale, li organizis la PerKorespondan Kurson kaj la unuajn sta
ojn.

    Resumi lian agadon al sen
esa agado iom senimagopova laborado estas ne
usta. Sinjoro COLNOT anka
m multe iniciatis, a
m akceptis subteni nova
5ojn. La PerKorespondan Kurson li mem ekvivigis en la komencaj jaroj de sia esperantista agado - dank'al tiu P.K.K., multaj el la nunaj aktivaj membroj de la Federacio ekesperanti
is. Li aktive partoprenis la renaski
on de regiona asocio. Li kreis, en nia regiono, la semajnfinajn sta
ojn, la
m la modelo provita de niaj najbaroj svisaj kaj sarlandaj. Li anka
m gvidis, anta
m kelkaj jaroj, perradian kurson. Aktive, li subtenis la ideon propagandi pri Esperanto dum la kunvenoj de varmaeraj flugbalonoj, kaj, pli frue, en la librovila
o de FONTENOY-LA-JOUTE.

    Ofte, mi ripro
is min ne sufi
e helpi lin en lia sen
esa aktivado. Tiel, ke
is la fino, la
efan laboron en NANCIO li mem prizorgis.

    Dum la lastaj monatoj, li sciis, ke lia sanstato estas
]an
eli
a : lia koro ja malbone funkciis. Lia kuracisto malkonsilis operacion, pro la risko, ke
i malsukcesu. Li, do, avertis min, ke li riskos iam ajn fatalan atakon. Li, do, pripensis la pluvivon de la grupo sen li.

    Lastan fojon, mi a
mdis lin en fino de julio, post morto de mia patrino. Tiumomente, mi ja ne havis multan deziron okupi
i pri Esperanto. Ver
]ajne, li komprenis tion,
ar li ne plu telefonis al mi, post prezento de kondolencoj. Tamen, li skribis al mi leteron la 8-an de a
mgusto.

    Kio okazis ?.
u la letero ne enpo
]ti
is ?. A
m
u kortu
]ita pro forpaso de mia patrino, mi ne atentis
in, kaj ien flankenmetis ?. Mi ne scias !. Tiun leteron mi legis nur, kiam Sinjorino COLNOT donis al mi la kopion, anta
m kelkaj tagoj. Tiu letero atingis min, do, trans morto de la sendinto.
i ja aspektis kiel testamento. Suferante pro malboni
o de sia sanstato, Jean-Paul COLNOT klarigis, ke li devos esti operaciita, sed ke li devas atendi
is septembro, pro la ferioj de sia kuracisto. Li jam klarigis, ke li ne povos partopreni la venontan kunvenon, kaj ne povos okupi
i pri Esperanto dum semajnoj. Li zorge klarigis, kaze ke li "ne revenos vivanta el la hospitalo", kion oni devas fari, kaj kie trovi
as paperoj kaj objektoj necesaj por la grupo, la PerKoresponda Kurso kaj la librovila
o.

    Restas al ni pruvi, ke lia sen
esa laboro ne estis vana. Nia grupo ja kunvenis je la anoncita dato, kaj ni faros nian eblon pluvivigi la movadon en NANCIO. Kaj se ekzistas, ie, verda paradizo, ni esperas, ke, el
i, li estos kontenta vidi tion.

    Kompreneble,
iuj el nia grupo konservos por li karan memoron. Kaj ni havas kortu
]an penson al Sinjorino COLNOT, kiu, tiel kompreneme, toleris, ke
]ia edzo investu tiom da tempo por Esperanto, kaj kiu, tiel, multe kaj
iam kun granda afableco helpegis lin kaj nin.

    Jean-Luc THIBIAS

Oma
o de Edmond Ludwig

    "La adreso de S-ro COLNOT estis la unua sur mia esperantista adreso-libreto kaj unu el tiuj, kiujn mi konis parkere. Post lernado de "lia" P.K.K., mi
eestis mian unuan sta
on en NANCY ( anka
m iniciato lia ), kaj sekvis la paroligan B-kurson, kiun li mem gvidis. Tiam li kaptis min por la movado, kaj, de tiam, mi kunlaboris kun li kun plezuro
is la lastaj tagoj de lia vivo. Mi da
mre memoros lin kiel laboreman, persisteman,
isostan samideanon, kiu konsciis pri la malfacilo de la tasko. Li neniam estis revulo, sed fidis je formika klopodado...    Li pluiris, kiam multaj jam perdis sian entuziasmon, sciante, ke, guto post guto pli efike boras ol subita bato !. Kiam iu deziris honori lin, li dankis, kaj
ian honoron rifuzis pro modesteco.   Estus honoro por
iu inter ni, se ni kapablas sekvi lin kiel modelon !.

Edmond LUDWIG!

Oma
o de Pol Denis

    Jes, forflugis kelkaj jardekoj ( prefere, mi ne nombru ilin ! )..., sed mi klare memoras niajn unuajn kunvenojn en la granda salono de la malaperinta "Kafejo Excelsior"...

  
iufoje miris mi, vidante la dikan dosieron, kiun JoPo - amika salut-nomo, kiun mi da
mre uzis -  alportis dosieron, el kiu li eltiris dokumentojn zorge anta
mordigitajn...

Iutage, eniris tre maljuna virino, mi pli bone diru "Sinjorino", strange vestita, kiun JoPo prezentis al ni ; temis pri Marie MARVINGT, tiu "multafaceta sportistino", kiu fami
is dum la unua mondmilito kaj poste... Ni surprize eksciis, ke tiu oldulino instruintis Esperanton al... Afrikanoj ! Jam en tiu epoko, mi malkovris
e JoPo certan emon al humuro, kaj nekalkuleblaj estas la
]ercoj, vortludoj kaj anekdotoj, kiun ni amba
m kune enmemorigis... Dank' al Jean-Paul, mi balda
m konati
is kun la SCHWARTZ-verka
5oj... Nia komuna amiko, plurfoje, diris al mi, ke li taksis nepre necesa la pa
on "ne-ortodoksan" de "La Informilo"... Inter la dedi
ataj oma
oj, mi sentas hodia
m la bezonon reliefigi tiun nesufi
e konatan flankon de nelacigebla laboristo...

   Kvin tagoj anta
m lia forpaso, mi ankora
m sukcesis, tra lasta telefonmesa
on, naski plenplenan ridon
e homo, kiu, dum kelkaj minutoj, iom forgesis siajn suferojn...

Saluton JoPo !... Ci da
mre vivas en nia skipo !.

   Larry DANTE

RONDELE

OMA
AS LERNANTO

DE SAMIDEANO JEAN-PAUL COLNOT, Roger Degrelle.

   "... Dank' al Jean-Paul COLNOT, mi lernadis, kaj progresis en Esperanto, dum kursoj en 1992 kaj 1993 en NANCIO. Li rakontis multajn anekdotojn pri sia esperantista vivo. Agrablaj estis la momentoj en la simpla restoracio, kie ni man
is "couscous" dum la tagmeza pa
mzo, kiam ni lernadis la tutan sabaton. Li organizis piedmar
]adon kun siaj lernantoj en 1993
e lageto LAME. Li helpis por E° ekspozicio en la biblioteko de la fervojisto en NANCIO en

1998. Multaj lernis Esperanton dank' al li, kaj kelkaj de la THIONVILLE-regiono. Senlace, li informis, kaj varbis por Esperanto ! Certe, ni pensos al li dum la venonta sta
o en VOLKRANGE. Tiu evento kortu
]as min, kaj li restos en mia memoro."

Bruno HENRY

isosta esperantisto li

Agadis
efe leteronde

Proksime, lande, tutmonde,

Sed lasis sian plumardon fi !.Mulhouse-Esperanto

Vespere li emis inter ni

Per bildoj iri vagabonde

isosta esperantisto li

Agadis
efe leteronde

Li
ojis kun kora emoci'

Se iu tuj perkoresponde

Ali
is kurson esperfronde...

Sed
iuj ni funebras pri

isosta esperantisto fi !

Roger DEGRELLE

Oma
o de Claude Longue-Epée

   "... Je viens d'être avisé, par un message d'Olivier MOREAU à la "Estraro de Espéranto-France", de votre propre message annonçant le décès de notre samideano Jean-Paul COLNOT.

   J'avais un peu connu Jean-Paul COLNOT avec la Fédération de l'Est, et j'ai eu, depuis, quelques occasions de le rencontrer, à nouveau, toujours avec plaisir.

   Sa disparition brutale m'emplit de tristesse. Je vous serais obligé de bien vouloir transmettre à sa famille, à ses amis et à tous les membres de votre Fédération, l'expression de ma sympathie douloureuse et de mes sincères condoléances, en mon nom propre et en celui de la Fédération Espéranto-Nord.

Samideane, Claude LONGUE-EPEE

GRUPOJ

SARREGUEMINES :

ESPERANTA RETO FUNKCIAS EN
INIO

   Fine de sia unua studjaro pri Internacia Komerco, WALTHER Violette, el DIEMERINGEN ( 67 ), devis plenumi provlaboron en fremdlanda entreprenejo dum du monatoj. Dank'al esperantlingva reto ( I.K.E.F.,T.A.K.E...),
]i ricevis plurajn dung-proponojn el E
lROPO kaj du el
INIO. Labori en tiu fora lando dum junio kaj julio i
is plej alloga okaza
5o.

(
\i respondas al kelkaj demandoj de siaj amikoj en SARREGUEMINES : 57 ).

Kiaj estis viaj unuaj kontaktoj kun
inio ? :

  
e la aviadila eliro en SHANGHAI, tri estraranoj de la dungitaj firmaoj min varme bonvenigis.

   Dum du semajnoj en Junio, uzino de kuglolagroj aceptis min. Estis
]tata firmao, kiu laborigas 2000 personojn.
i ampleksis hospitalon por la laborantoj kaj hotelon por siaj kadroj kaj gastigataj klientoj. Mi lo
is tie komforte, sed iel izolita pro la lingvo-barilo.

   Privata firmao, poste, proponis laboron :  po 9 horojn tage, po 6 tagojn semajne. Mia laboro
efe konsistis trovi solvon al estraj malhelpa
5oj,
u gvidante laborkunsidojn,
u ser
ante la kialon de forlaso de e
mropaj klientoj. Mi restarigis tiujn kontaktojn.

Kiaj estis viaj rilatoj kun la lo
antaro ? :

   Por eskapi al hotela soleco, mi akceptis gastigadon de la
efa sekretariino, kiu bone scipovas la anglan.

   Dum unu monato kaj duono, mi do vivis en modesta familio, lo
anta en popola kvartalo de CHANGZHOU.
iam mi estis varte akompanita de tiu laborkunulino. Mi ja vivis sen hotela komforto, sed je la ritmo de familio, kiu plej gastigeme akceptis min. Matene kaj vespere, mi man
is
e la familia tablo : oni rapide alkutimi
as al rizo kaj bastonetoj !.

Mia
ina amikino kaj mi bone interkompreni
is kun la aliaj familianoj : la gesto-lingvo kontentige funkciis.

u vi povis viziti la regionon ? :

   Mia laboro
esis fine de julio, kaj delegito, S-ro Zhang CHANGSHENG proponis al mi turistan voja
on dum kelkaj tagoj kune kun sia familio. Ni estis kvar personoj, uzantaj tri komunikilojn : kun la patro, mi parolis Esperante, kun la 16-jara filino angle, kun la patrino, geste, kaj dank' al interpretado.

Vi, certe, staplis multnombrajn memora
5ojn, kaj multe fotis dum tiu turista rondveturado.

   Surprizis, kaj ravis min la pentrindaj lokoj de tiu
ina provinco. Parkoj kaj temploj estas diligente prizorgataj. La
ina popolo
]atas naturon, ar
%itekturon kaj distra
5ojn.

Kio pri Esperanto post via laboro ? :

   Miaj rilatoj kun la esperantaj grupoj estis vere amikecaj. En CHANGZHOU, mi instruis Esperanton en diversnivelaj lernejoj, al gejunuloj, kiuj lernas tiun lingvon libervole, post la angla. Tiuj infanoj feste
irka
mis min.

   Kiam mi alvenis al lernejo post la 17-a, mi trovis bonvenigajn flMulhouse-Esperantoagbanderolojn
e la portego en
ina kaj esperanta lingvoj.

   En universitato, mi, plurfoje, prezentis la Internacian Lingvon al gestudentoj.

   Mi
eestis regionan kongreson, kaj aprecis ties kantojn, dancojn kaj teatra
5ojn.

   Komence de a
mgusto, mi aviadilis de SHANGHAÏ al HONG-KONG, kie mi partoprenis la
i-jaran U.K.-on, kiel reprezentanto de FRANCIO.

   Redaktis Armand HUBERT

RAPORTOJ

... PRI NEKUTIMA SOMERA "AVENTURO" !...

   Mi
5us revenas de eksterordinara voja
o al POLLANDO kaj LITOVIO, kaj mi da
mre frotas miajn okulojn pro miro....
u vere mi travivis tiun belegan paradizan aventuron, a
m
u mi spertis son
on ?.

   La voja
o komenci
is en STRASBURGO, kie mi envagoni
is frumatene. Mi deziris voja
i sola per trajno, por pli bone konati
i kun la trapasataj landoj. Helpis al mia decido la fakto, ke Grazyna kaj Andrzej, lo
antaj en ZARY ( POLLANDO ), anka
m deziris, ke mi etapu
e ili.

    La fervojaj servoj de FRANCIO vendintis al mi bileton nur
is BERLINO, sed tie mi trafis afablan junulinon, kiu helpis al mi por malkovri la ta
mgan gi
eton. Al tiu junulino mi parolis angle. Por la bilet-de
5oranto mian deziron mi surpaperigis... en germana lingvo !. Cetere, mi pagis per "viza-banko-karto", kio ebligis al mi ricevi senprobleme la bileton
is ZIELONA GORA, kie atendis min afable Grazyna kaj Andrzej, alvenintaj per propra a
mto.

POLLANDO tre pla
is al mi. Tiu lando, kiu eniras iom post iom en modernecon vivas certagrade ankora
m tradicie. Eble manko de mono bremsas iun frenezan modernigadon ; pro tio, mi sentis agrablan ekvilibron inter homo kaj naturo, konsciis pri ia trankvila vivo, aprezis agrablan urbo-aran
on.

    Eble, mia opinio pri la lando anka
m venas de la sa
a karaktero de miaj gastigantoj ; ni promenis tra arbaro, vizitis artistojn kaj etnologan muzeon, por dedi
i tempon vespere al komputilumado.
ar mi kunportintis diapozitivojn pri mia regiono "VOGEZOJ", miaj geamikoj trovis la bezonatan projekciilon, tre malnova modelo, sed tamen ta
mge funkcianta. Familianoj kaj najbaroj estis invititaj... granda spektantaro en la eta
ambro !. La bildoj tre pla
as, miaj amikoj tradukas la komentojn. Fakte, la facileco de nia interkomunikado kaj la rapida traduko i
is la plej bona varbado por Esperanto !.
iuj
eestantoj, kiuj deziris esprimi sian plezuron fine de la projekcio, kantis koruse, speciale por mi, la nacian himnon !. Jen tre emociiga momento...

   La sekvantan tagon, ni rendevuas kun aliaj regionaj esperantistoj de ZIELONA GORA. Vere fea loko por tiu evento !. La restoracio estas giganta vitra domo plenplena je gigantaj ekzotaj arboj... Ni kune trinkas en miriga verda
5o, ta
mga loko la
m nia verda simbolo, tiom pli ke ZIELONA signifas "verda" !.

   Kunsidas apud ni tri gastoj, inter kiuj la plej babilema "BO
}ENA", kiu tuj simpatias al mi. Ne plu tre juna virino, sed kun okuloj entuziasme brilantaj,
]i estas, por mi, pola "kopio" de nia Odette SCHEIDEL !.
u
]i laci
us pri Esperanto !. Tute ne !.
\i instruas la lingvon al geknaboj en gimnazio, planas labori per la "reto" kun ili, deziras kontaktojn alilande... Plue,
]i intencas traduki pollingve la libron de la franca paro ROBINEAU... Kia energio !.

    Por fini la renkonton, ni suriras la altan parton de la restoracio, por admiri la urbon. Ventas kaj blovas. Finfine, post donaco al mi de la tradukita verka
5o "Sinjoro Tadeo", jen kunkanto, por adia
mi... Karaj Poloj, kiel mi amas vin ! Grazyna kaj Andrzej helpas por havigi al mi la necesan bileton cele pli foran voja
on, por elekti la trajn-horaron per komputilo... Trafi iun, kiu parolas la lokan lingvon, estas grava helpo por tiaj aferoj...

    Post tri tagoj da plezura vivo en POLLANDO, mi denove envagoni
as, por pluvivi mian aventuron. Mia bileto validas
is VILNIUS, mi e

uas lokon en lit-kupeo. Mi konfesas, ke la unua kontakto kun la nigra, subtera stacidomo en VARSOVIO ne tro pla
is al mi. Sen pola mono, mi devis elturni
i por malkovri a
mtomatan bankon, ricevi zlotojn, anka
m elspezi en la budoj, por havi monerojn... Sed la klarigoj sur la
]lositaj
]ranketoj estis tiel nebulaj, e
se kelkaj en angla lingvo, ke mi rezignis uzi ilin. Feli
e, mi ekvidas en la labirinto gardistinon de valizoj... Jen homa esta
5o !. Plue, alia klientino parolas france, kaj tradukas mian peton.

   Sen la balasto de la pezaj paka
5oj, mi povas piediri tra la parkoj, apud la stacidomo,
irka
mvagabondi apud la impresa Kultur-Palaco ; la bildo de VARSOVIO i
as nun pli bela en mia memoro.

   Jen mi, vespere, grimpanta en la trajnon al VILNIUS samtempe kun gajaj gejunuloj. Oni montras al mi la rezervitan liton. Kunvoja
as iom maljuna virino, kiu, beda
mrinde, parolas nur pole.
\i estas afabla al mi. Mi provas komuniki per krajono - mi kunprenis vortaron -  sed... mia najbarino ne havas bonan vid-kapablon.

    Jen voja
o, kiu komenci
as la
m tre bona organizado, mi pensas... Mia kupeo disponigas lavabon kun kuranta akvo, sapon, etan tualet-tukon, botelon da minerala akvo, kaj, e
juglandan kukon por la futura matenman
o !....

    Je la kvara matene - jes ! - eniras iu kontrolisto por okulumi al la pasportoj. Ne temis pri la unua, la anta
muloj tute ne objetis iamaniere al miaj dokumentoj. Sed, ve... tiu viro ekgrumblas, pretekstante, ke mankas al mi iu necesa vizo !... Mi miras... Neniu informis min, ke vizo estas postulata, por traveturi sur tre malgranda distanco la bielorusan teritorion !. Imagu, oni devigas min elliti
i, kaj iri al la "
efurbo" !... Fu
]a
5o... mi malle
e voja
as, mi devas retroveturi al POLLANDO !. Ses personoj spertas la saman situacion... Ni vere estas arestitaj pro manko de necesa vizo !. Skipo de policistoj devigas nin elvagoni
i, kaj en
]losas nin en griza, mal
oja atendejo... Ne plu temas pri turisma voja
o, mi travivas kafka-similan, hororan film-sekvencon !...

   Dum tiu longega atendado, ne eblas telefoni al iu ajn litovo, nek al iu ajn esperantisto de BJELORUSIO, nek al mia amiko, kiu, nunmomente, certe ekvoja
as per sia a
mto, por kunpreni min en VILNIUS je la anta
mplanita horo... Mi preska
m ploras.
iuj Bjelorusoj rikanas al mi. Plie, ili
]ajnas en kutima gluanta kaj nigra enuo ; tiu "kaptado" estas kvaza
m "franda
5o" en ilia laboro. Mi provas ekparoli angle... Unu komprenas... "Mi ne ploras pri mi, sed mi pensas pri mia amiko, kiu venas speciale al VILNIUS por ser
i min, li ne estas ri
a, li perdas monon kaj tempon...pro via krueleco !". Li respondas : "Mi komprenas, sed mi ne estas la estro", kaj li aldonas : "Ne ploru, FRANCIO gajnas en
ampionado de pied-pilko !". Tiu repliko sukcesas ridigi min, sed ne solvas la problemon !

    Jen la sep "arestitoj" : du junaj italoj, kiuj turismas, Usonano kun sia litova edzino - tre bela - kaj du personoj, kiuj parolas ruse, kaj aparti
as de ni. Tamen, ilia kapablo en rusa lingvo tute ne helpas al ili. Al
iu el ni mankas la sankta vizo... "Vi devas
iuj reiri al WARSAWA, por akiri
in, ne estas alia solvo...". Ni, do, devas atendi la venontan trajnon tien. Feli
e, iom da solidareco esti
as inter la kvin viktimoj, kiuj provas paroli angle... Necesas konservi kura
on. Sen
ese Esperanto-vortoj venas al miaj lipoj, anstata
m la anglaj !. Mi kredis naive, ke Esperanto certagrade similas la italan lingvon ; do, tiel la du italoj povus kompreni min... Granda iluzio : amba
m tute ne komprenas, sed, pli bone, kiam mi sukcesas uzi la anglan.

     Ni envagoni
as en la trajnon, kiu vojas al VARSOVIO, aliaj policistoj "zorgas" pri ni. Unu el ili aspektas kiel drinkulo, kaj
]ajnigas afablecon al la grupo, sed tiun sintenon li montras cele sian distra
5on !. Lumo de promesoj en liaj okuloj estas ja trompa ; li
]ajnigas sin povo-plena, sed, fakte, li estas sen rajto iamaniere helpi. Dum la du horoj da atentado
e la pola limo KUZNICA pro la
]an
o de trajn-radoj, aperas du taksi-
]oforoj. Ili proponas al ni

veturigadon
is VILNIUS sen dogana problemo... sed la
m tre kosta prezo !. Tiuj
]oforoj estas Poloj - eble "amikoj" de la bjelorusaj policistoj ? Fakte, tiu proponita aran
o aspektas organizita, kaj,
]ajne, ne plu
enas la bjelorusan policaron, kiuj pretas "liveri" nin al la taksi-stirantoj. Kion decidi ?
u ne estus pli kosta retroiri al VARSOVIO, kaj trafi tie alian mafion por eventuala akiro de vizo? Longe hezitas la italoj,
ar ili ne estas tre monhavaj... Finfine, ni decidas dividi la koston de la taksi-veturado, ni do voja
u kune tiurimede.

    El la bjelorusa infero, ni reiras al normala situacio. La pola
]oforo estas agrabla je ni, e
permesas, ke mi telefonu al PANEVEZYS. Beda
mrinde, la bopatro de Algis ne konas Esperanton, li nur konas vortojn... "policistoj...KUZNICA" ( kiun li konfuzas kun la litova urbo KAUNAS ), li sekve ne kapablos helpi. En VILNIUS, ni alvenos je la 1a posttagmeze anstata
m la 8a matene.

  Dum la tuta posttagmezo, mi vagados sen trafi ta
mgajn helpantojn, mi laci
as pro la balasto de miaj pezaj valizoj...

   Nu, mi renkontas viron, kiu scipovas la anglan, sed ne havas tempon por mi. Poste, jen bonvola helpanto, sed li scipovas nek la anglan, nek la francan. Mia telefon-karto ne validas en LITOVIO, tutsame mia banko-karto ne utilas en ma
]ino, anka
m ne en gi
eto. Nur kiam mi estos akompanata de litovo, kiu interpretos, la banko konsentos doni monon, tion mi konstatos pli poste. Mi vagas de espero al malespero... Kontaktitan telefon-adreson en VILNIUS donas neniun rezulton. La dua adreso,
e kiu mi povus peti helpon estas en KAUNAS, sed neniu Litovo konsentos voki por mi per sia propra karto !
iu asertas, ke tio estas vana... Mi ekscios pli poste, ke laboras tuttage de
5orantino en la sidejo de "Litova Esperanto Asocio" en KAUNAS, kiu kapablintus helpi !. Pluan adreson de pastro en VILNIUS mi havas, li parolas Esperanton. Jen fine nekonata, bonvolema litovo, kiu afable proponas al mi akompanon
is la aludita adreso, e
pagas la bus-bileton... sed
e la indikita loko, ni vidas
]lositan pre
ejon !. En la enirejo, trovi
as telefonilo, sed
ia uzo alportas neniun rezulton. "Sidu apude, diras tiu bonvolemulo, kaj atendu... Mi telefonos por vi el mia hejmo !" Ve, post duono da horo, neniu solvo konkreti
is.

   Mi refoje decidas la
miri la straton, kalkulante pri helpo de preterirantoj... kaj miraklo okazas !.

   Iu viro kun du infanoj kompatas min, helpas por ke mi akiru monon litovan en la banko helpe de mia propra banko-karto, a
etas por mi lokan telefon-karton, e
vokas por mi la bopatron de Algis en PANEVEZYS !. Tiu lasta informas, ke mi devas iri en iu bus-haltejo de la urbo, kie Algis kaptos min post unu horo. Tamen, mia bonkora helpanto ne sufi
e majstras la anglan. Ne gravas, li vokas amikinon pli lingvo-kapablan, kiu tradukas por mi !. Tiu sinsekvo de bonvoluloj vere savis min !. Dumtempe, Algis, misinformita, ser
is min en KAUNAS !.

    Je la 18a vespere, Algis, E
mgenia kaj la infanoj Tadas kaj Veronika trafos min en la bus-atendejo. Ekde tiu momento estos forgesitaj miaj mizeroj !. Mi eniros feli
on, miron, admiron, emocion,
io tio
is la fino de mia voja
o !.

   Memevidente, malaperos la lingvo-problemoj, mi ja vivos plene en Esperantio, kiu, mirinde, mal
]losos belegan LITOVIO-n al mia koro.

   Kion diri pri LITOVIO ?. Tro da bela
5oj rakontindaj !. Iru mem, valoras, valoregas malkovro de tiu lando, kiu vere indas je via nepra vizito. Ne forpasu, sen konati
i kun LITOVIO !.

   Kio elstare pla
is al mi tie ?. Unuavide, bela, verda kamparo kun flor-ri
aj herbejoj, etaj farm-domoj el ligno, izolitaj bovinoj - multaj kamparanoj posedas nur unu beston -
i atendas ligita al
]nuro a
m
eno
e fosto. Vespere kaj matene, virino - a
m viro - melkas
in surloke.

   Mi aprezis anka
m la trankvilan aspekton de la zorge kultivataj kampoj, la kamparanojn laborantajn en familiaj grupoj,
iuj klini
antaj sur la grundo,
enerale sen helpo de ma
]inoj, la spektaklon de
aretoj tirataj de
evalo... Ne malofte, mi haltis survoje, por
ui kvietan spektaklon...

   Mi anka
m aludu la vidon de granda
iel-parto...
e mi, la montaro ka
]as ofte la horizonton !. Mi anka
m citu la milde rondajn ondojn de la tereno, ie kaj tie en la tuta lando.

   Sed, kio,
efe, fascinas min, estas... la cikonioj !. Ili ege multas !. Elegantaj multnombraj birdoj, kies flugo majestas, noblas... Same noblas ofte la animoj de la Litovoj... Tiuj cikonioj altiris de mi kriojn de admiro !.

Sekvota Ginette MARTIN 88290 SAULXURES  sur-MOSELOTTE

SEKVU NIN TRA KROATIO KAJ SLOVENIO

   Anta
m 20 jaroj, kun mia amiko fervojisto, mi malkovris JUGOSLAVION per la trajno, kaj la lokaj a
mtobusoj dum unu monato. Mi memoras la belecon kaj la diversecon de tiu lando kaj la afablecon de la lo
antoj el diversaj kulturoj.

   Ni havis kontaktojn kun Jugoslavoj, kiuj parolis france. Nun mi havas eblecon paroli esperante kun gastigantoj el Pasporta Servo ( 2 ) kaj de l'Amikeca Reto ( 1 ). Mia edzino kaj mi planis malpli longan voja
on ( tri semajnoj ) pro la politikaj problemoj, kiuj nuntempe okazas en la du lastaj partoj de la nuna JUGOSLAVIO ( Serba kaj Montenegra Federacioj ).

   La veturado per la germanaj a
mtovojoj estis iom monotona, anta
m atingi A
lSTRIO-n. Ni tendumas la unuan nokton de nia voja
o en SALZBURGO, kaj traveturis la mirindajn Alpojn
is SLOVENIO. Survoje, ni vizitis per trajneto kaj piede la grotojn de POSTOJNA en SLOVENIO.
i estas unu el la plej ampleksa en la mondo. La rivero Pivka fosis la grotojn en karsta altebena
5o, kaj naskis stalaktitojn, stalagmitojn, drapira
5ojn, orgentuberojn, diverskoloritajn konkrementojn kaj "abelujojn".

   Anka
m vespere, ni malkovris la banurbon OPATIJA
e la marbordon KVARNER, apud impona montaro. Tiu loko regalis nin per
iuj gamoj de verda
5oj kaj blua maro. La mediteranea vegetalaro de pinarboj, cipresoj, palmoj, cedroj, magnolioj, oleandroj kovras parkojn kaj
ardenojn de OPATIJA. Ni dormis en nia tendo apud la maro.

    Mi la
miris la randon de ADRIATIKO de RIJEKA al SPLIT, ke ni vidis longajn insulojn kovrataj de arboj a
m
]tonoj. Mil insuloj staras en la maro !. La maro estas turkisblua, kaj brilas sub la suno. Mi rememoris, ke ekzistis Esperanto-kampadejo en PRIMO
\TEN, kaj vizitis tiun pitoreskan vila
on konstruita sur duoninsulo. Ni muntis nian tendon
e la rando de la maro sub pinejo, kiu agrable bonodoris.

   Veturante la
mrande de la adriatika bordo, kies la konstanta beleco kutimas, subite aperis TROGIR. Trans la ponto sur la marbrako, la mezepoka urbo staras. Ni eniris tra la fortika
5oj per pordego, kaj ni malkovris placon, kaj malnovajn domojn de diversaj stiloj romanikaj kaj barokaj.

   Surprizis al ni tentaklan kaj modernan urbon SPLIT kun siaj domegoj, turoj kaj industrioj. Sed la urbocentro estas pli alloga. En la muroj de la palaco de la romania imperiestro DIOKLECIANO, oni konstruis domojn
e la stratetoj protektitaj de la suno. Sur placo, staras peristilo, kolumnoj, kaj sfinkso. La ma
mzoleo de DIOKLECIANO estis transformita en katedralo, kaj evoluis en miksitaj stiloj : romanika, gotika, kaj renesanca.

   Pram
]ipo portis nin kaj nian a
mton al la insulo BRA
.

Mallar
a marbrako kunigas la insulon de la kontinento. La mediteranea makiso, la pa
]tejoj, la vitejoj, kaj la olivarbejoj kovras la aliajn terenojn. Oni eltiras la blankajn
]tonojn el
]tonminejoj. Tiun materialon oni uzas, por konstrui la domojn, kaj estis uzitaj por la palaco de DIOKLECIANO en SPLIT.

    En vila
o GORJNI HURNAC, akceptis nin E° gastiganto anka
m laboristo en la loka
]tonindustrio. Li
5us revenis de LITOVIO kun sia litova edzino Dalia. Ili parolas komunan lingvon Esperanton. Kun niaj amikoj, ni promenis sur pado en la montaro
is abatejo, kie astrologoj observis la
ielon. La nomo VIDOVA GORA 778 metroj estas la plej granda pinto de la adriatikaj insuloj. Ni banis nin sur la pla
o SLAMI RAR apud BOL. Tiu pla
o havas formon de pinta kabo, kiu, meze, estas kovrita de pinejo. Per
]ipo, ni ekskursis unu tagon al la insulo HVAR, kaj, piede, ni vizitis la mezepokan
efurbon HVAR. Sur tiu insulo, estas milde la tutan jaron, kaj la vegetalaro estas subtropika.

   Post agrabla restado
e niaj amikoj el BRA
, ni forveturis al la kontinento tra la maro. Ni retrovis la adriatikan
efan vojon "Magistral", kaj traveturis la marbordon de MAKARSKA
e la flanko de la griza kaj severa montaro BIOKOVO. Malsupre la vojo, multaj pinejoj, strandoj kaj rifaj golfetoj
ojigas bani
antojn kaj nudistojn, kiuj sunbruni
as.

   Ni preterpasis lagojn BA
INSKA
e senvegeta
5aj montaroj. La marbordo estas pli kaj pli dispecigita anta
m havenurbo PLOCE, kie finas la fervojo kaj la rivero NEREVTA.
e la fervoja finstacio de PLOCE, unu trajno trafikas al la bosnia
efurbo SARAJEVO, sed ne plu al ZAGREBO kaj BEOGRADO, kiel anta
m la milito. Inter du monto
enoj, aperas vasta mar
a kaj drenita ebena
5o, kie kreskas legomoj kaj fruktoj.
e la randvojo staras multaj budoj, kie oni vendas la produkta
5ojn el la ebena
5o kaj drinka
5oj refre
]i
antaj per
]prucanta akvo el tuboj.

    Ni traveturis BOSNIO-n la
m 10 kilometroj, kaj urbeton NEUM, por atingi DUBROVNIK. Apud tiu granda urbo, ni muntis la tendon en tre malgranda privata tendejo. Matene, ni forveturis al la urbocentro. Ni promenis sur la tre altaj remparoj, kiuj
irka
mas la malnovan urbon. Fiere, tiuj helaj muregoj kaj turoj el kalka
]tono, kiel la domoj, staras
e la blua maro, protektante la urbon.

  Ene en la malnova urbo, la konstrua
5oj, detruitaj pro la milito, estas preska
m riparitaj. Sed suferis popola kvartalo, apud la urbo, kie la domegoj kaj la turoj estis pafitaj
e
iuj flankoj. Ni imagis, kiajn terura
5ojn eltenis la lo
antoj.

    Ni forlasis la belan DUBROVNIK, por malkovri la naturon, protektatan en la kroataj naciaj parkoj. Ni dormis en SKRADIN, apud la nacia parko de KRKA,
e
ambro, kiun luas restoraciestrino.

    En KROATIO, tiujn gast
ambroj estas signataj per
]ildetoj "Sobe" kaj "Zimmer", kaj povas kosti inter 100 kaj 200 kunoj. De tiu vila
o, ni vizitis la akvofalojn de la nacia parko KRKA. Tumulta kaj torenta, la rivero KRKA tondre kapsaltas en 17 akvofaloj, kies kelkaj estas 47 metroj altaj.
i kvieti
as en estuaro
e ADRIATIKO, kiun
i fosis en karstaj rokoj.
e la
efa vojo N° 1 / 871 inter KNIN kaj PLITVICKA JEZERA, multaj domoj estis detruitaj kaj bruligitaj per la milito. Ofte, neniu homo lo
as en tiaj domoj. Apud la nacia parko de PLITVICE, ni gastigis
e kroatoj, kiuj luis al ni
ambron. Sed, beda
mrinde, la kontaktoj ne povis esti kontentigaj. La afabla kaj juna dommastrino alparolis al ni angle kaj kroate, lingvoj kiujn ni ne konas. Mia edzino alparolis germane, sed la virino balbutis la germanan. Kiam ni forlasis la gastigantan patrinon kaj siaj infanoj, ili adia
mis nin
e la pordo, svingante la manojn.

   Post kelkaj kilometroj, ni eniris en la Nacia Parko de PLITVICE. Komencis promenado per "trajno" a
mtobuseto, kiu tiras 3 postveturilojn sur asfalta vojo.
i veturigis nin al la supraj lagoj, kie ni piediris
is la malsupraj lagoj, el kiuj ni trairis unu per
]ipo. La areo de la parko estas 20.000 hektaroj, naturo de pura stato, kaj, en interkruta valo, 200 hektaroj de lagoj senkomparaj en la mondo. Lagoj
ie ekzistas multaj kaj belaj, sed tiuj el PLITVICE, krom iliaj situacioj, prezentas fenomenojn de vivanta tufo, kiu kreskas, kaj malkreskas, erodi
as, mortas kaj renaski
as. Pli ol cento da lagoj - nutrataj de la riveroj BJELA kaj CRNA RIJEKA, kaj multe da fontoj  estas la plej vastaj. La naturspeco de ilia grundo estas dolomitaj. La malsupraj lagoj havas kalkan substrukturon.

   Susuraj kaj surdigaj akvofaloj ligas
iujn akvajn spacojn. Ni miris tiujn
]a
mmajn akvoludojn, kiuj falas en pura blua akvo. Je la fino de nia piedirado, aperis la grandaj orgenoj, 76 metroj altaj, de la akvofaloj PLITVICE.

   Ni revenis al SLOVENIO
e tendejo de METLIKA. La lasta etapo en eks-JUGOSLAVIO estis
e familio en LJUBLJANA
\MARTNO, vila
o de la slovena
efurbo. Nur la juna patrino de tri infanoj parolas Esperante. Niaj gastigantoj donis al ni interesajn informojn, por viziti la regionon. La urbo-centro tre komerca estas tre alloga, dank' al la diversecoj de la arkitekturo : elegantaj renesancaj domoj, kaj itala-a
mstria baroka stilo. La etoso de LJUBLJANA estas pli provinca ol land
efurbo. De
\MARTNO, ni ekskursis al la lago de BLED,
irka
mita de montaro kaj arbaro, kie, meze staras pre
ejo de stilo a
mstro-hungara sur eta insulo.

   Ni revenis tra ALPOJ per pli trankvilaj vojoj al la a
mtostrato, por aprezi la montarojn,
e HALLEIM apud SALZBURGO, ni tendumis meze de homoj el multe da E
mropaj landoj. Ni revenis hejmen kun la kapo plena de memora
5oj. KROATIO kaj SLOVENIO ekonomie
]an
i
is al la konsumanta socio. La vivniveloj inter la civitanoj estas pli grandaj. La prezoj estas altaj por multaj civitanoj. Prezoj de la nutra
5oj similas al niaj francaj prezoj, sed salajroj malaltaj inter 1200 kunoj kaj 3200 kunoj en KROATIO. En SLOVENIO, ili estas iom pli altaj. Beda
mrinde, limoj aperis inter la landoj. Rilatoj kun SERBIO ne estas bonaj. La Serboj devas peti vizon, por viziti KROATIO-n, kondi
e ke ili havu familianojn en KROATIO. Niaj gastigantoj ion beda
mris la dispartigon de JUGOSLAVIO, kiu malfavoras la rilatojn inter la popoloj.

   SLOVENIO aperas pli ri
a ol KROATIO. En KROATIO, turistoj revenis,
efe el
E
$IO, POLLANDO, kaj SLOVAKIO. La germanoj kaj a
mstrioj venas, kaj francoj estas malpli nombraj.

    Dum kaj post nia veturado, ni cerbumis pri alia rimedo, por voja
i. La a
mtomobilo tre rapidas por malkovri la landojn kaj la popolojn. Kiam oni stiras la a
mton,
iam oni ne povas rigardi, kaj plene
ui la pejza
on. Anka
m konduki a
mton post pluraj horoj kaj kilometroj estas stre
iga, lacega kaj dan
era por ni kaj aliaj veturantoj. Tro multaj
]oforoj endan
erigas la aliajn pro ilia frenezeco kaj ne respektemo al la veturkodo. Tiu veturilo detruas nian vivmedion pro la polucio, kaj asfiksias la urbojn. En la trajnoj, oni voja
as kun la popoloj.     Beda
mrinde, ni malfidelis la trajnon, kiun ni uzas ofte por voja
i, pro malpraktikaj ka
mzoj en iuj regionoj. Ni uzis la a
mtobuson, por atingi centron de granda urbo kiel LJUBLJANA. Mi pensas al la malrapidaj transportiloj, kiel la piedmigrado, la biciklo, kaj e
la ruldomo, tirata de
evalo. Ili estas avanta
aj por bone kompreni la aliajn regionojn, respekti la naturon kaj la silenton de
iuj. Certe, dank' al tiuj transportrimedoj, ni malstre
i
as, kaj sanigas nian menson kaj korpon per fizika peno. Jam mi trovas bonajn konsilojn en mia kutima gvidlibro "l'Amikeca Reto" ( ! ).

Bruno HENRY

VARMA 85-a UNIVERSALA KONGRESO EN TEL-AVIV

    En la jaro 2000, ISRAELO estas la lando de la Universala Kongreso. La 25-an de Julio, fru-matene, mi forflugis, kaj, en la posttagmezo, jam estis en nova lando kun misteraj skriboj kaj tre varma vetero. TEL-AVIV,
e la bordo de MEDITERANEO, donas aspekton de turisma urbo kun tre belaj strandoj kaj multaj hoteloj. La kongresejaj salonoj trovi
as en la dua kaj tria eta
oj de hotelo DAN- PANORAMA. Nia hotelo estis je 15 minutoj piede de la kongreseja hotelo. Tio povis esti agrabla promeno la
mlonge de la strando a
m laciga pa
]ado al kongresejo.     Jam en mateno, varmis la suno, sed, interne,
ie funkciis klimatiziloj en hotelo, a
mtobusoj en la kongresejo. Entute ali
is 1212 homoj el 61 landoj. Dum la Interkona Vespero, mi povis vidi multajn konatajn viza
ojn kaj retrovi malnovajn geamikojn. Jen mia japana korespondantino kaj
]ia edzo.
\i verkis la artikolon "Mia franca patrino" por "La Informilo".

   En la posta tago, okazis la Solena Malfermo. La Prezidanto de L.K.K., Amri WANDEL, rememorigis, ke, anta
m 33 jaroj, en 1967, jam estis planita Universala Kongreso en TEL-AVIV, sed, tiam, pro la milito,
i okazis en ROTERDAMO. Intertempe, U.E.A. kaj la Israela Esperanto-movado a
mdacis reprovi organizi Universalan Kongreson en ISRAELO. Tial, aparte bonvenaj estis la partoprenantoj de
i-tiu kongreso. En sia mesa
o, la
enerala Direktoro de U.N.E.S.K.O., menciante la kongresan temon "Lingvo kaj Kulturo de Paco" emfazis, ke Esperanto estas lingvo de paco, kreita por for
i kompreni
on inter
iuj homoj.

    La programo, dum la kongresa semajno, estis ampleksa, kaj necesis selekti la plej
]atatajn programerojn, kelkfoje kun rezigno pri iu interesa prelego. Tial, tre ver
]ajne,
iu kongresano havis malsaman sperton, kaj malsame travivis tiun semajnon. Pro tio, eblas raporti nur pri propraj spertoj. Mi
eestis diversajn prelegojn kaj kursojn pri la hebrea kaj pri la arabaj lingvoj. Malfacilaj lingvoj, kiuj skribi
as
efe nur per konsonantoj, kvaza
m la vokaloj superfluas,
ar ( eble ? ) facile diveneblaj dum legado. Male al la franca lingvo, kiu havas ne prononcatajn literojn, en la hebrea kaj la araba estas ne skribitaj literoj. Ver
]ajne, tiuj lingvoj restos da
mre fremdaj al mi. Tre interesa estis prelego pri la temo "Kio kaj kiu estas judo ?".
u temas pri membro de iu ( antikva ) popolo, la ( juda popolo ) a
m pri ano de la religio ( la juda religio ) ?. A
m eble pri kombino de amba
m ?.

La prelegoj pri astrofiziko de Amri WANDEL estas
iam tre interesaj. Ver
]ajne, multaj memoras pri liaj berlinaj prelegoj pri suneklipso.
i-jare, li provis kapti la atenton de la a
mskultantoj per la temo : "Ses tagoj de kreado : de la praeksplodo
is la homo". Li provis kompari la frazojn el la biblia rakonto de GENEZO kun la modernaj teorioj pri la kreado de la Universo kaj evoluo de vivo sur la tero. Mi eksciis, dum la kongreso, ke krei
is nova fak-asocio A.E.K. Astronomia Esperanta-Klubo.

   La nacia vespero estis tre interesa.
i prezentis la folkloron de nova lando, ISRAELO, ne nur en la hebrea, sed anka
m en la jida kaj rusa lingvoj kun la fama kanto "KALINKA"...  Fakte, tiu grupo originas el LITOVIO, kaj, tiel, kunportis parton de sia tiama kulturo. ( En ISRAELO, pli ol 6 % de lo
antoj parolas ruse,
efe inter la nov-enmigrintoj ).

Por la teatra vespero, estis prezentita "La Poto" de
\alom Alej
%em. Vida JERMANN, profesia zagreba aktorino, surscenigis tiun monologon kun granda investo de energio kaj granda profesia enga
i
o. Monologo de simpla hebreino, kiu venas al rabeno, por "peti ju
on". La klarigo estas ege longa,
ar, fakte,
efe temas pri abundo da babila
ado, da kla
ado, kiuj ja povas na
mzi multajn homojn, kaj, fakte, tute senvortigas, kaj svenigas la a
mskultantan rabenon. Dum la tuta teatra
5o, la rabeno da
mre silentis, e
ne unu vorton diris.

   La tuttaga ekskurso okazis sabate al JERUSALEMO kaj BETLEHEMO. La malnova urbo JERUSALEMO konsistas el diversaj partoj a
m kvartaloj. La araba, la juda, la kristana kaj la aramea kvartaloj. Tie, kunvivas, a
m aparte vivas, diversaj religioj kaj gentoj kun tiom da malsamaj simboloj.

   En la pre
ejo "Patro Nia", JESUO instruis al siaj dis
iploj la pre
on "Patro Nia", kaj a
mguris la detruon de JERUSALEMO. Tie, trovi
as Esperant-lingva tabulo kun la fama pre
o, inter 60 diversaj aliaj tabuloj divers-lingvaj.

   En la juda parto, estas La Muro de Lamentadoj, ege grava loko por judoj. BETLEHEMO estas en Palestina zono.

   Anka
m tie estas pre
ejoj ortodoksa kaj katolika, amba
m abunde vizitataj. Tie, ni tagman
is rapide kaj modeste.

    "Falafa" estas speco de bulko, kiun oni plenigas per diversaj salatoj, a
m e
viandoj.
i i
as bongusta sandvi
o rapide preparita. En malpli ol unu horo, 100 homoj povis tie tagman
i. La pejza
o ekster JERUSALEMO estas dezerta.

    Videblas nudaj
]tonaj montoj. Tamen, de tempo al tempo, eblas vidi de la a
mtobuso beduenajn "kampadajejojn" kaj
]afojn, kiuj pa
]ti
as. Kion ili man
as ? Preska
m ne estas kreska
5oj,
efe
]tonoj. Vila
oj sur
]tonaj montoj konsistas nur el blankaj domoj sen-tegmentaj, malabundas la koloroj, ardas la suno. Nekutima pejza
o.

   Mi ne partoprenis la bankedon, kiu,
]ajne, estis tre
]atata kun diversaj kaj bongustaj pladoj kaj vinoj.
i, mirakle, ( ISRAELO ja estas lando de mirakloj ) fini
is
ustatempe, kaj lasis la salonon al
iuj kongresanoj por la kongresa balo. La orkestro ludis preska
m seninterrompe dum la tuta vespero, kaj sukcesis kapti la emon al dancado de multaj
eestantoj. La muziko estis, kelkfoje, tre vigla, kaj ne
iam evidentis kiel danci. Tamen, kun iom da inventemo kaj fantazio eblis. Surprize, tre
]atata kantisto de la nacia refoje kantis, por ni, en la jida lingvo.

     I.K.E.F., Internacia Komerca kaj Ekonomia Fak-grupo, organizis viziton al hebrea firmao ESHED, fama pro produktado de a
mtomatoj, robotoj por edukado, kaj aliaj altteknologiaj sistemoj. Tio ebligis iom kompreni la ekonomian flankon de ISRAELO. La
m tiu flanko,
i estas kvaza
m insulo, kiu komercas
efe kun okcidentaj landoj, USONO, JAPANIO, sed malofte kun najbaraj landoj.
iaj industrio kaj tekniko estas tre avangarda.
i grave celas rapidan eduki
on de la nov-enmigrintoj, por altigi la intelektan kapitalon, kaj respondi al la bezonoj de la industrio kaj de
]an
i
anta teknika mondo.
uste, pri tiu temo prelegis Moïse BEN-PORAT. Tial estas uzataj, en ISRAELO, specialaj metodoj por la evoluo de la stud-teknologio, la enhavo kaj la rimedoj. Samtempe, oni efektivigas metodon por la plibonigo de la
eneralaj pensmanieroj ( kognitivaj parametroj ).
iuj-
i metodoj estas kombinataj praktike, por grandigi la intelektan kapitalon de la organizoj.
e la fino de sia prelego, li prezentis du enigmojn :

   1 ) Kiel meti malmolan ovon en normalan vin-botelon, sen rompi a
m tran
i la ovon. Surloke, li montris la solvon.

   2 ) Kiel trapiki krudan terpomon per du su
pajloj en 3 a
m 4 sekundoj ?. Al tiu enigmo, ni ricevos la solvon en ZAGREBO.

    En iu vespero, okazis la duontaga ekskurso, krozado sur MEDITERANEO
e TEL-AVIV, kun vesperman
o sur la
]ipo. Tamen,
i okazis nur dum la
]ipo restis
e kajo ne dum veturado, ver
]ajne pro troa movi
o. La anta
m-man
o estis servita anta
m for
]ipi
o, kaj la
efman
o post reveno. Do, fakte, multe pli abunda man
o ol nur "Falafa". Dum la veturado, ni povis admiri la lumigitan TEL-AVIVO-n. Atendis nin agrabla surprizo : venis al la
]ipo ventro-dancistino, kiu dancis, por ni, iom araba stilo.

  La tagoj pasis, TEL-AVIV i
is malpli fremda, sed proksimi
is la fino de la kongreso. La solena fermo eblis dank' al la multaj kunlaborantoj, por sukcesigi
i-tiun kongreson en TEL-AVIVO. Multaj jam rendevuis, por 2001, en ZAGREBO. Sur la apuda foto, okazas la transdono de flago por la venonta kongreso en ZAGREBO.

Andreo GROSSMANN

LA 22-a
EBALTA ESPERANTISTA PRINTEMPO

   En norda POLLANDO,
e la Balta Maro, proksime de urbo KOSZALIN, okazadas
iun duan jaron tradicia Printempa Esperanto-Feriado, jam de pli ol 20 jaroj. En 2000, okazis la 22-a
ebalta Esperantista Printempo, en urbeto MIELNO
e la marbordo.
i da
mris preska
m 2 semajnojn de la 30-a de Majo
is la 11-a de Junio. En anta
maj jaroj,
ia da
mro variis de unu
is du semajnoj.

    Partoprenis
in 80 homoj el deko da landoj. La programo plenigis nur la posttagmezojn kaj la vesperojn. En la mateno, ni estis liberaj, kaj necesis iom mem organizi sian programon.   Okazis lingvo-perfektigado en 3 nivelaj konversaciaj rondoj. Tamen, plej interesaj estis la vesperaj programoj. Diversaj prelegoj kaptis la atenton de la publiko. Partoprenantoj el diversaj landoj prezentis ion pri sia lando. Esperanto-movado, aktiveco, kartoj, k.t.p..

   Anka
m iuj fakaj prelegoj estis tre interesaj. Preska
m
iu-vespere, eblis danci dank' al agrabla muziko. E
en la unua vespero, profesi-nivelaj danco-paroj prezentis sian talentoj per altnivelaj dancoj. La hotelo estis komforta, kaj nur je 50 m de la marbordo. Beda
mrinde,
i estis ne nur por Esperantistoj, alia grupo da poloj
in okupis, sed man
is je malsamaj horoj. Tamen, la etoso estis simpatia kaj amika.

   Multaj kantemuloj agrabligis
in per siaj mirindaj vo
oj.

   Dum la franca vespero, mi prezentis video-filmon pri la Universala Kongreso en MONTPELLIER en Esperanto.

   Krome, mi provis skizi la aktivecon de nia Federacio kaj de la fak-asocio T.A.K.E.. Loka televid-stacio intervjuis min. La intervjuantino parolis Esperanton ; la tuto da
mris 5 minutojn.

La vetero en tiu norda parto de POLLANDO estis varia kaj
]an
ema. En iuj tagoj, la vento estis malagrabla,
efe de la marbordo. En pli kvietaj tagoj, pli abundis homoj
e la strando, estis agrable sunumi kaj sunbruni
i. Simpla vento-
]irmilo tiam ebligis tute forgesi la da
mran venton, kaj senti la efikon de varmega suno. Multaj vento-
]irmiloj, plantitaj en la sablo, donis apartan aspekton al tiu norda strando.

   La maro estis malvarma ( eble 13 / 15° ), nur kura
uloj sukcesis eniri. En julio kaj a
mgusto, la strandoj estas plenplenaj je feriantoj, kaj pli abundas na
emuloj, sed e
tiam la maro superas nur 16°.  Dum ekskursaj tagoj, ni vizitis modernan urbon KO
\ALIN, la haven-urbo KOLOBRZEG kaj la Slovinan Nacian Parkon. Tie estis vizitinda rekonstruita slovina pravila
o kaj natur-arbara muzeo. Krome, la marbordo karakterizi
as pro la fenomeno de migrantaj apud-maraj dunoj, kies alteco iafoje egalas 40-50 metrojn super la marnivelo. La vento, aparte, malagrablas, kiam
i
]torme blovas sablon, sed indas sperti tian pejza
on de virga naturo. En KO
\ALIN, ni vizitis tre modernan kulturdomon, kie la Esperanto-grupo ver
]ajne anka
m disponos pri salono. Ni faris fotojn anta
m Esperanto-monumentoj, memor-
]tono pri kverko de paco.

   La aran
o fini
is per agrabla adia
ma vespero
e bivakfajro.

   Tiam silentis la vento, someris la vetero, kaj,
arme, sonis Esperanto-kantoj en la malrapide nokti
anta
ielo.
u ree al MIELNO en 2001, por retrovi la geamikojn ??. Kaj vi ??. Anka
m vi estas bonvena.

La
efa organizanto de tiu aran
o estis S-ro Czeslaw BARANOVSKI. Li, fakte, preska
m
ion mem prizorgis : la akcepton de la nov-alvenantoj, la restadon, la programon , kaj e
la gvidadon de konversacia rondo. Anka
m dum la ekskursoj, li sperte klarigis pri la plej diversaj vidinda
5oj.

iuj partoprenantoj dankis lin.

Nekonata raportanto

DIVERSA
4OJ

ASSOCIATION "REINSERTION ET ESPERANTO"

    L'association "REINSERTION ET ESPERANTO", créée en 1997, futur centre professionnel d'Espéranto, poursuit son projet, qui consiste à professionnaliser des jeunes avec l'Espéranto, et à les embaucher, après que ceux-ci auront acquis un haut niveau de compétence dans la Langue Internationale.

    Une prospection, menée pendant deux mois, dans toute la région LANGUEDOC-ROUSSILLON, a permis de recruter quatre jeunes et de commencer, dès novembre 1999, un enseignement intensif et gratuit de la langue à raison de 20 heures de cours par semaine. Les 4 candidats ( 19 à 28 ans ) étaient tous des chômeurs. Au bout de quinze jours, deux d'entre eux, sans crier gare, ne donnaient plus signe de vie. Les deux autres continuaient, et, aujourd'hui, un seul répond à l'appel. Voici donc ZOHRA, 21 ans, au profil tout à fait adapté au projet qui, de plus, a fait montre d'assiduité durant les cours, mais aussi pendant les stages de BOURESSE, AGDE et SETE, qui mérite d'être saluée. Elle a réussi son deuxième degré, et prépare, depuis quelques mois, la Kapableco. C'est la première satisfaction. Zohra devrait devenir un élément essentiel de ce projet.

    La deuxième satisfaction réside dans l'engagement de deux collèges à créer un cours payant d'Espéranto dès la rentrée 2000. Cela est arrivé, grâce à Zohra, mais également, parce que l'action menée dans les écoles depuis trois ans commence à porter ses fruits.

    Voici, pour cette année, les grands axes de notre action :

-la poursuite de la formation de Zohra

-la présentation de l'Espéranto dans les écoles, collèges et lycées

-l'organisation des cours dans les deux collèges... et dans les autres à venir

-la dernière touche à notre site Internet, qui devrait être sur "la Toile" avant Noël

-les conférences pour le grand public

-le stage de fin de semaine organisé chaque mois depuis deux ans ;

-et, surtout, le dépôt de ce dossier Emploi-Jeunes, avec, espérons-le, une réponse favorable.

Thierry SALADIN, Président

Patrice BRANDY, Trésorier

"La Informilo" n° 112 : 4-a trimestro 2.000 : 53 pa
oj

ANGULO DE LA PREZIDANTO

   Nia nuna prioritato !...

   Dinamikaj agadoj sekvu bonajn parolojn ! Post la morto de nia amiko Jean-Paul COLNOT, la fondinto de la PerKoresponda Kurso, ni promesis pluvivigi tiun plej interesan iniciaton. Pluraj kunvenoj pritraktis la temon, kura
uloj konsentis transpreni parton de la diversaj taskoj.

   Por allogi la
5urnalistojn, ni decidis, ke, en
iu departemento, loka korespondanto skribos gazetartikolon, por anonci la funkciadon de PerKoresponda Kurso, kaj donos po
]t-adreson kaj telefon-numeron de esperantisto lo
anta surloke, por respondi al la demandoj de la gazet-legintoj.

    Tamen, ni scias, ke ne sufi
as tiu rimedo por varbi gelernantojn de la Internacia Lingvo, plue efikas varbi ni mem pervo
e, en multaj okazoj, homojn al kiuj ni prezentis la avanta
ojn de Esperanto.

   Nun estas enskribintaj nur 7 personoj... Ridinda nombro en niaj du regionoj !. Nepre ni ambiciu duobligi la ciferon dum la jaro 2011 ! Krome, ni devu kura
igi la enskribintoj al la lernado, stimuli ilin per renkontoj dum la da
mro de la studado, per invito al partopreno al diversaj organiza
5oj de la lokaj grupoj kaj en la regionaj sta
oj.

    La amikoj, kiuj konsentis transpreni la taskon, kalkulas pri vi, por rekruti novajn gelernantojn. Ni ne senrevigu ilin !.

François-Xavier GILBERT

GRUPOJ

"         NANCIO :

Al nelacigebla samideano !.

Publika oma
o dedi
ita al nia amiko Roger DEGRELLE, okaze de nia a
mtuna, kultura semajnfino en VOLKRANGE, la 25-an de Oktobro 2000

   Alparolas la Prezidanto de ESPERANTO FRANCE-EST, François-Xavier GILBERT

Karaj geamikoj,

    Certe vi legis, ke nia kara amiko J.P. COLNOT kolektis artikolojn de "La Informilo" pri la vivo de nia Federacio kaj de la diversaj kluboj de niaj du regionoj, LORENO kaj ALZACO.    Tiuj informoj estis en
]ovitaj en komputilo.

   Tiamaniere, la uzanto povas tre facile trovi informojn pri preciza temo. Mi uzis tiun metodon, por trovi rimedojn pri nia amiko Roger DEGRELLE, kiu prizorgas delonge la Libro-Servon.

   En la 26-a "La Informilo", en Julio 1957, mi legis tiujn liniojn :

    "Aperis mirinda nova lernanto : li lernis Esperanton en 2 semajnoj, ekinstruis
in unu monaton poste". La redaktoro incitis nin legi la kapartikolon verkitan de li mem sub la titolo : "Impresoj de nova esperantisto", kaj sekvis 20 linioj en perfekta Esperanto, klarigante, kial kaj kiel li interesi
is, kaj lernis la Internacian Lingvon. Vi trovos tiun ateston en la venonta "La Informilo". Kompreneble, vi divenis, ke la skribinto estis Roger DEGRELLE !!!. Tra tiuj linioj, li montris, ke li tuj komprenis, kaj profunde akceptisla kernan ideon de Esperanto : la frateco !.

   En tiu epoko, li studas en NANCIO, kaj partoprenas la vivon de la loka klubo. Aktive...

J.P. COLNOT rakontas tiun anekdoton : "Dum Majo, prelegis Roger kun lumbildoj faritaj dum sia soldata vivo en AL
ERIO. Li rakontis, parolis interalie pri "tineo". Neniu diris ion, krom mi : "tineo" ?. Kio estas ?. Eble mi eraris, balbutis Ro
ero. Finfine, ni kontrolis en vortaro "tineo = une mite". Do, jen vorto, kiun neniu komprenis,
ar
i ne estas ofte uzata. Sed neniu kura
is peti
ian signifon !.

Dank' al komencanto, ni lernis ion !".

   Li plulernas, kaj, Maje 1957, trapasas la duan ekzamenon kun la cito "tre bone". "La Informilo" raportas ke, dum la kampanjo favore al Esperanto, la peticio en NANCY ricevis
irka
m 3000 subskribojn. La
efa rikoltinto estis Roger DEGRELLE, kiu, unue, sukcesis subskribigi la episkopon de NANCY !. Poste, tute nature, subskribis
iuj pastroj katolikaj
irka
m NANCY,
iuj estroj de katolikaj lernejoj...

Grava evento okazis por li, en Marto 1958. Esperantista amiko E. SCHMITT raportas en "La Informilo" : "Nia samideano Roger DEGRELLE, kies esperanta aktiveco en la katolika medio estis mirinde fruktodona, ricevis la pastrecon katolikan en la Supera Seminario de NANCY la 22-an de Marto 1958. Li eniris la sacerdotecon en la pre
ejo Sankta Petro, farante unuafoje sanktan meson. La ceremonio, okazanta la Paskan diman
on, estis grandioza. La navojn tute plenigis la familio, la amikoj, la fideluloj...".

   Rapide, li konsentas enga
i
i en la Komitato de la Orientfranca Federacio : li fari
as membro okaze de la balotado dum la
enerala Asembleo de 1.958. Li transloki
as en JOEUF la postan jaron. En 1975, li transprenas la taskon de sekretario en la estraro de nia Federacio, postenon en kiu li de
5oris
is 1980.

    Kaj li instruas,
u okaze de niaj kongresoj,
u kadre de la PerKoresponda Kurso. Kaj li, da
mre, profundigas sian scion de la lingvo : somere 1976, li trapasas, kaj sukcesas en GRESILLON la "Pedagogian Ateston".

   Kun kelkaj komitatanoj, li aktivas ene de la Komisiono por Infana
o.

   "La Informilo", en la rubriko "Nekrologo" anoncas : "La 19-an de Marto 1977, forpasis S-ino Germaine DEGRELLE, patrino de nia sekretario Roger DEGRELLE.

\i estis 78-jara. Post sia filo, anka
m
]i eklernis Esperanton per nia PerKoresponda Kurso, anta
m preska
m 20 jaroj.
\i estis membrino de nia Federacio
is la pasinta jaro". Post tiu dolora evento, nia amiko Roger decidis, pere de la mono de sia patrino, krei Libro-Servon. Estas fulma sukceso. "La Informilo" indikas : 130 titoloj proponitaj, pli ol 420 libroj venditaj, liveritaj kaj e
pagitaj !.

    Vera rekordo,
ar la Libro-Servo naski
is
i-jare !.

    En Majo 84, la
enerala Asembleo decidas la transdonon de la Libro-Servo al la Federacio, mi citas "La Informilo-n":"Fakte, Roger DEGRELLE, la kreinto de la Libro-Servo, ege deziras, ke
i fari
u fako de la Federacio, kaj ne plu restu privata afero : la Prezidanto dankas lin pro la giganta laboro, kiun li faris, kaj vo
donigas tiun proponon, kiu estas unuanime adoptita".

    Tamen, li da
mre funkciigas
in, kaj respondecas pri
i ankora
m nuntempe. Tiun Servo-Libron multe aprecas la partoprenantoj de la Federaciaj sta
oj ; plej ofte, de
5oris sen
ese, malanta
m la kaso, S-ino COLNOT, dank' al kiu Roger povus instrui en diversaj klas
ambroj.

    Okaze de kampanjo, por havi kontaktojn kun la politikistoj, la 20-an de Novembro 1979, li veturis al METZ kun S-ino MAS kaj J.P. COLNOT, por renkonti tie Sinjoron LAURAIN, deputiton, kaj al NANCIO, la 27-an de Decembro, Sinjoron HURIET,
eneralan Konsilanton de MEURTHE-et-MOSELLE. Amba
m deklaris sin favoraj, por deponi le
proponon.

    Tiu deklaro
]ajnis serioza,
ar,... okaze de la Federacia Kongreso en METZ, la 26-a de Aprilo, post la plena kunsido,
eestis anka
m Sinjoro LAURAIN la meson en Esperanto, celebritan de pastro DEGRELLE en la kapelo de la kastelo...".

    Balda
m, oni mencias 170 titolojn en 1983, 300 en 1986.

    Katalogo de tiu fonto necesigas 8 pa
ojn en "La Informilo" Perpo
]te, oni mendas la deziratajn librojn ; dum la sta
oj, oni trafoliumas, kaj, ofte a
etas, la proponitajn librojn. La lastaj aperintaj titoloj prezentas sin sur la bretoj de la Libro- Servo. Multaj geamikoj skribas, por diri sian komenton pro la ekzisto de tiu ebleco legeti, kaj a
eti la librojn, kiuj pla
as a
m interesas post rapida tralegado.

   Beda
mrinde, ne trovi
as inter ni, homo, kiu kapablas, a
m havas sufi
e da tempo, por recenzi "librojn",
ar "La Informilo"
]atus publiki tiujn analizojn, por helpi al niaj gelernantoj elekton de valora lega
5o.

   Mi volas fini, per humora noto,
ar nia amiko Roger DEGRELLE atentigis nacian gazetaron, kiam li prezidis la nuptan ceremonion de sia propra filo !. La granda titolo "Un prêtre marie son fils" allogis la emantojn de skandalo..., sed ili malkovris belan ekzemplon de granda koro !.

     Kara amiko, kun grandega plezuro, je la nomo de la granda familio de la regiona esperantistaro, mi donacas al vi tiujn 2 librojn : katolikan meslibron kaj lega
5aron en Esperanto.

François-Xavier GILBERT

-COLMAR :

   T.A.K.E.-LA DOMO de
5oris en budo dum la 11-a Libro-Foiro de COLMAR, la lastan semajnfinon de Novembro. La temo "Ni reskribu la mondon !" plene ta
mgis por la Esperantistoj, kiuj alparolis dekojn da vizitantoj dum du plenaj tagoj.

   De
5oris André GROSSMANN, Roberto KUENY kaj Edmond LUDWIG. Helpis en disdonado de centoj da "1er Rendez-Vous avec la Langue Internationale" Christa kaj Carine.

   Tiu agadero anka
m estis la unua testo de la nova ali
ilo de la PerKoresponda Kurso de ESPERANTO France-Est, kies gvido estas transprenita de Roberto KUENY.

   La jarfinaj festoj estas oportuna okazo, por viziti la T.T.T. Ejon de la urbo !. Plej okul-trafaj kolor-fotoj, plej ta
mgaj komentoj tutcerte instigos turistojn al interesoplena vizito de tiu
arma elzaca urbo !. Tiun mirigan kaj mirindan prezentadon en 6 lingvoj - franca, germana, angla, Esperanta, hispana kaj portugala - ni
]uldas al J.F.

SCHWAIGER, finstudinto pri komunikado. Gratulon al li !.

ZAMENHOF-festo trilanda en FREJBURGO ( GERMANIO ) i
is lingvo-festivalo ! :

   Sabate, la 9-an de Decembro 2000, okaze de la tradicia trilanda ZAMENHOF-festo en FREJBURGO, kvardeko da diversnaciaj esperantistoj vigle debatis pri regiona lingvo-politiko sub gvido de Bernad FINGER, juna a
mtoro de
i-tema scienca laboro
e la Universitato de FREJBURGO.

   Pri la kvara lingvo de SVISLANDO, la roman
a, prelegis juna esperantista kaprobredisto, Gerean GANZING, produktisto de frandinda kaprofroma
o kaj klera poligloto !.

E
la svisaj samideanoj lernis nekonata
5ojn.

    Manfred WESTERMAYER voja
igis lumbilde tra
INIO kaj SIBERIO. Post prezento de amata libro "Milito kontra
m salamandroj" de Karel
APEK, ekregis emocio, kiam Ursula NIESERT informis pri homa tragedio. Temas pri la sorto de Esperantisto,
eroka Indiano, enkarcerigita kaj mortkondamnita en USONO, kiu luktas por reviziado de sia ju
proceso. Informojn pri helpo-komitato, vi petu
e Ursula NIESERT,
e Germana Esperanto-Asocio, a
m
e S.A.T..

Edmond LUDWIG

"Bonvenon en COLMAR" :

    Jean-François SCHWEIGER est un internaute colmarien, qui mérite d'être "visité" sur la "grande toile", à plus d'un titre.

    Depuis Décembre 1999, il anime un site privé, qui propose une foule d'informations pratiques sur la cité de BARTHOLDI.

    Et ces derniers jours, il a tout à fait spontanément mis en place une page bien illustrée sur les marchés de Noël.

   Et, en plus, le site peut se visiter en plusieurs langues...dont l'Espéranto.

   "Bonvenon en COLMAR", dit la page d'accueil du site dans la Langue Internationale...

   De quoi assurer la promotion de COLMAR et de ses marchés de Noël à travers le monde entier.

   Les Dernières Nouvelles d'Alsace

   16 Décembre 2.000

"        BAR-le-DUC :

   La unua kunveno de la studjaro okazis, kiel kutime, la duan mardon de la monato, la 12-an de Septembro.

   Geklubanoj de ST-DIZIER, DOMPCEVIN ( apud ST-MIHIEL ), kaj de VOID ( apud COMMERCY ) kuni
is kun la BAR-le-DUC-anoj en la "Centre Social Marbot-Hinot" de BAR-le-DUC je la 20a 30
is la 22a 30.

   Post inter
]an
oj pri agrablaj feritempoj, oni pritraktis la klubajn aferojn :

   - la lastaj detaloj pri la organizo de la tradicia a
mto-ralio estis donitaj de Suzanne : diman
e, la 24-an de Septembro, la starton donos la organizantinoj, je la 9a horo Placo ZAMENHOF, en BAR-le-DUC. Ili esperas multajn konkursontojn,
ar estas invititaj esperantistoj kaj "palviza
uloj". Fakte, tiu amika renkonto estos okazo prezenti la Internacian Lingvon en agrabla etoso

  - oni ne mankis re-informi pri la regiona sta
o, kiu okazos dum la semajnfino de la 14a kaj 15a de Oktobro en la kastelo "Volkrange" apud THIONVILLE.

   Poste, la 9
eestantoj iomete studis la uzon de la diversaj afiksoj. Dum la venonta kunveno, la 10an de Oktobro, okazos la
enerala Asembleo de nia grupo.

   Intertempe, 25 gepartoprenantoj, dank' al nekutimaj vojoj kaj scivolemaj demandoj, malkovris dum la ralio pitoreskajn angulojn de la
irka
ma
5oj de BAR-le-DUC.

    Sukcesis nia jara a
mto-ralio ! :

   Je la 23-a de Septembro, dudek personoj kunvenis, por pasigi kune agrablan tagon, okaze de la "Esperanto promenad-ralio".

  
iuj alvenis je la 9a, diman
e matene, sur la Zamenhof- Placo de BAR-le-DUC, deirpunkto de la ralio. Kvar esperantistoj de la regiono de TROYES veturis
is la departementa
efurbo, anka
m niaj amikoj de SAINT-DIZIER.

   Post la disdono de la kovertoj, niaj partoprenantoj povis ekrespondi la kelkajn demandojn.

   Unue, ili malkovris la urbon,
ian malnovan kvartalon,
iajn famkonatajn homojn, la mar
]alon OUDINOT, Dukon de Reggio, la fratojn MICHAUX kaj Raymond POINCARE.

"         SARREGUEMINES :

B.T.S. COMMERCE INTERNATIONAL :

   Un stage en entreprises chinoises grâce à l'Espéranto :

    Elève d'Armand HUBERT, responsable du groupe Espéranto de SARREGUEMINES, Violette WALTHER, 21 ans, de DIEMERINGEN, étudiante en B.T.S. Commerce International, doit son séjour en CHINE grâce au réseau Espéranto.

    Effectuer un stage de neuf semaines en CHINE ne relève pas de la gageure pour une jeune fille de la trempe de Violette. Elle a déjà passé, en 97-98, une année scolaire au CANADA, à TRAM, en NOUVELLE-ECOSSE, profitant d'une bourse du Rotary-Club de COLMAR,

l'occasion d'effectuer, avec la trentaine d'étudiants de toutes nationalités, un tour complet du CANADA. C'est que la benjamine des cinq enfants de Charles et Anne-Lise WALTHER a la bougeotte. Après un bac S décroché, en 1997, au Lycée de GUEBWILLER, après l'année au CANADA, Violette a séjourné une année, jeune fille au pair, à STUTTGART, tout en suivant, par correspondance, des cours d'allemand en Première Langue Etrangère Appliquée à la Faculté des Lettres de STRASBOURG.

   De retour chez elle en Avril 1999, Violette s'inscrit en première année Commerce International au Lycée CASSIN de STRASBOURG. Elle suit, actuellement, des cours de la seconde année, envisageant de préparer le concours d'admission à l'Ecole Supérieure de Commerce, en vue de travailler, plus tard, dans l'import-export. C'est dans le cadre de sa première année de B.T.S., que Violette va effectuer ses six semaines de stage à lMulhouse-Esperanto'étranger, en CHINE , grâce au réseau Espéranto.

    Elle emboîte le pas de sa maman :

"Maman a pratiqué l'Espéranto. On ne peut pas dire que je n'ai pas été influencée". Violette a été confrontée , au CANADA, à des problèmes d'échange avec les étudiants de diverses nationalités. Dès son retour, en Septembre 1.998, elle emboîte le pas à maman, et s'inscrit au cours du mardi soir dispensé par Armand HUBERT au Centre Socio-Culturel de SARREGUEMINES. Un apprentissage à l'Espéranto, qu'elle poursuit à STUTTGART. Bien immergée dans cette langue, Violette WALTHER participera au congrès de HONGRIE en 1999.

      "Un congrès international Espéranto des jeunes était programmé à HONG-KONG", explique la représentante de l'Association Française Espéranto-Jeunes. j'ai trouvé mon stage en CHINE grâce à une annonce, trois lignes de recherche d'emploi, dans le magazine de l'association utilisant l'Espéranto à des fins commerciales". Et, voilà, Violette, cet été, à CHANG-ZHOU, à quelque 80 km de SHANGHAÏ, au service, d'abord, d'une entreprise d'Etat, puis d'une entreprise sino-américaine.

    Au pays du Soleil Levant :

   "Beaucoup de Chinois parlent l'Espéranto. Sur ce plan, ils sont plus en avance que nous !". Un séjour au pays du Soleil Levant que sa famille a suivi, à DIEMERINGEN, au jour le jour, grâce à Internet, comme elle l'avait déjà fait pour l'année passée au CANADA. De retour de CHINE, Violette s'efforce de reconstituer sa cagnotte.

       Ne travaille-t-elle pas que chaque samedi comme caissière au magasin U de DIEMERINGEN. "Un boulot étudiant". C'est que la jeune étudiante compte encore vadrouiller pour l'Association Espéranto-Jeunes. Cette fois, cela ne lui coûtera pas cher : le prochain congrès espérantiste est programmé en 2001... à STRASBOURG !

Le Républicain Lorrain

Vendredi 13 Octobre 2.000

FRANCA SAMIDEANINO EN
INIO

Fra
mlino Violette WALTHER, Vic-Prezidantino de la Junulara Esperanta Franca Organizo, kontakti
is kun la CHANGZHOU-a Esperanto-Asocio per reto, kiam
]i laboris en la urbo CHANGZHOU, JIANGSU-provinco.
\i aktive partoprenis lokan E°-aktivadon, helpis la lokan E°- Asocion en E°-instruado, en teknika kolegio, elementaj kaj mezgradaj lernejoj. En la ceremonio de fondi
o de la JIANGSU-a Esperanta Centro por Infanoj okazinta en YANGCHENG, Fra
mlino Violette WALTHER konigis la E° movadon en FRANCIO, kaj preparadon de la 57-a U.K. okazonta en FRANCIO venontjare.
\i vizitis anka
m NANKINO-n, HANGZHOU kaj ZHENGJIANG, kaj, intertempe, faris inter
]an
ojn kun lokaj Esperantistoj.

( ZHANG CHANGSHENG )

WEEK-END SPORTIF POUR LES ESPERANTISTES

   "Task Dispartigo","Kuirado","Pretigo de la man
ilaro". Kesako ?. Est-ce un dialecte pratiqué au bord du lac de BOUZEY, o
m se sont donnés rendez-vous une trentaine de jeunes pour un week-end placé sous le thème du sport ?. Loin s'en faut. Il s'agit, en fait, de l'Espéranto, une langue pratiquée entre 2 et 10 millions d'espérantophones dans le monde.    Créée au début du siècle, et reconnue par l'U.N.E.S.C.O., l'Espéranto se veut une Langue Internationale de communication, explique Bruno, ancien Président de l'association Espéranto Jeunes "l'intérêt de ce mode de communication est  qu'il soit d'un apprentissage aisé pour le plus grand nombre de personnes de langue maternelle différente, et qu'il soit indépendant de toutes nations", poursuit-il. "Une centaine d'heures suffisent aux profanes, pour converser couramment, alors qu'il en faudrait 2000 pour l'allemand et 1500 pour l'anglais", renchérit Philippe, coordinateur régional LORRAINE, et organisateur de la rencontre. C'est ainsi que, muni de ce "passeport universel", tout espérantiste peut librement circuler à travers le monde, et aller à la rencontre de populations étrangères, sans buter sur la barrière de la langue.  Et c'est sans compter les nombreux "coups de pouce", que peuvent donner les associations d'espérantistes à leurs jeunes adhérents.

    Grâce à ce réseau, Violette, une étudiante alsacienne en communication internationale, est partie en CHINE faire valider son stage pratique, avant d'assister, à HONG-KONG, au congrès mondial de l'association. Un moment d'échange très riche entre 150 participants de plus de 40 nationalités différentes.

    Forte de cette expérience, Violette s'est portée volontaire pour l'organisation du prochain congrès mondial, qui se tiendra à STRASBOURG.

   En sus de ce rendez-vous annuel, les adhérents se retrouvent entre 4 à 5 fois au cours de week-end placés sous le thème culinaire. Mais, cette fois, la rencontre s'est voulue plus sportive. Au programme :triathlon, canoë, vélo , volley, planche à voile, et, même, de la natation pour les moins frileux. Mais, déjà, le feu crépite dans la cheminée, et quoi de mieux qu'une petite conversation en Espéranto, pour se réchauffer...

La Liberté de l'Est

3 Septembre 2.000

VIVO DE LA FEDERACIO

STAGE : l'ESPERANTO, LANGUE VIVANTE A VOLKRANGE

   Créée en mars dernier, afin de fédérer les énergies individuelles de ses membres, l'association "Espéranto du Pays des Trois Frontières" vient d'organiser, à THIONVILLE, l'un des deux stages annuels des espérantistes de l'Est de la FRANCE.

   Une soixantaine de pratiquants, venus d'ALSACE, de LORRAINE, mais également du LUXEMBOURG et de SARRE s'est ainsi retrouvée au Domaine de VOLKRANGE pour deux jours d'études, d'échanges et de loisirs partagés. Ils entendent ainsi faire vivre au quotidien cette Langue Internationale créée en 1887, et qui devrait être "l'une des deux composantes du bilinguisme du XXIème siècle", pour reprendre le v
Su de M. Claude GACOND, celui-là même qui a animé durant trente ans une émission en Espéranto sur Radio Suisse Internationale.

   Avant de s'immerger dans l'ambiance conviviale de VOLKRANGE, ce citoyen suisse avait animé, la veille, une conférence organisée par des parents d'élèves, au Lycée Saint-Pierre Chanel de THIONVILLE, sur le thème de l'EUROPE et du bilinguisme, à partir de l'exemple suisse.

   Fort, pour l'instant, d'une dizaine de membres actifs, "Espéranto au Pays des Trois Frontières" devrait, désormais, pouvoir multiplier les rendez-vous au Domaine de VOLKRANGE. Sont ainsi déjà, pré-programmés la réunion de l'Association Nationale des Cheminots Espérantistes en Mars-Avril 2001, et celle de l'Association Internationale Espérantophone S.A.T.-Amikaro en 2002. Voilà qui contribue à donner un sacré moral au Président thionvillois, M. Bruno HENRY, à la cheville ouvrière du stage de VOLKRANGE, Mme Catherine GALLEGO, ainsi qu'à Mme Claude NOURMONT et M. François-Xavier GILBERT, respectivement Présidente d'Espéranto-FRANCE ( mille membres cotisants ) et Président d'Espéranto FRANCE-EST.

Le Républicain Lorrain 17 Octobre 2000

48-a Sta
o de Parolata Esperanto en VOLKRANGE THIONVILLE ( 57 )

    La Orient-Franca Esperanto-Asocio
eestis sian a
mtunan kunveni
on en kastelo de VOLKRANGE. Tiu 48-a sta
o okazis la 14 kaj 15-ajn de Oktobro. La grupo de la "Triland-limoj" en THIONVILLE bonvenigis dekseson da partoprenantoj en la "Domaine de VOLKRANGE", en maljuna domo de la XIX-a jarcento
irka
mita de plurhektara bieno.   Ari
is samideanoj el GERMANIO, LUKSEMBURGO, SVISIO, FRANCIO. La hotelo, krom siaj komfortaj
ambroj kaj salonoj ofertas anka
m bonkvalitajn menuojn.

   Tiu agrabla etoso favoris la studeman celon de la renkonti
o. Atenteman a
mskultantaron informis prelego de Catherine GALLEGO pri la trilima lando historie kaj turisme.

    Tiu regiono ampleksanta parton de LUKSEMBURGO, de GERMANIO kaj de FRANCIO ja travivis tumultajn jarcentojn da interbataloj, militoj kaj dispartigoj.

    Praktikan ekkonon pri ties historio kaj arkitekturo spertis aro de sta
anoj, vizitantaj la urbon METZ, diman
an posttagmezon. Nuntempe, kiam e
mropeca paco kvietigas la regionon, reaperis la subtavola,
iam vivanta lingvo, la franka.

   La temojn de plurlingvismo kaj de toleremo substrekis la kantista duopo "Mani
5o", t.e., Manfred POHLMAN ( germano ) kaj Jo NOUSSE ( franco). "Mer sengen iwer d'Greznzen", "ni kantas trans la limoj", titoli
is ilia sabat-vespera koncerto.

   Post ilia prezento de francaj, germanaj, frankaj, okcitanaj kaj esperantaj kantoj, ili substrekis la
isnunajn historiajn kutimojn de perforto kaj de reciproka malaprobo.

   ( Preteratente, notu, ke "Mani
5o" estas devojigo de la franca defend-linio kontra
m GERMANIO : Ligne MAGINOT , kiu kostis miliardojn, kaj neniel utilis.

   "
ar naskis min la ventro de E
mropo,

   karnoza, vorega de l'kolorioj kaj animoj,

   anim'kaj mizerkomercistoj

  
in senkorigis senfina la apetito".

   ( Trans-E
mrop Express )

    Ageme, studeme, pristudis Esperanton trideko da ali
antoj en la kursoj, gviditaj de Gilbert STAMMBACH, Edmond LUDWIG, kaj Roland CUENOT. Prizorgis amplesan Libro-Servon Madeleine DE ZILAH kaj Jean-Luc THIBIAS.

   Efike taskis anka
m la
enerala Asembleo de la regiona asocio, diman
on post la 10-a, sub la gvidado de François-Xavier GILBERT anta
m 20 partoprenantoj.

   
eestis anka
m la Prezidantino de U.F.E., Claude NOURMONT kaj la agema svislanda amiko Claude GACOND.

   La L.K.K. Kaj la sta
anoj honoris la memoron de forpasinta S-ro Jean-Paul COLNOT, kreinto de la Esperanto- Asocio de la regiono. La honorsalono estis nomigita "Jean-Paul COLNOT".

    Stampas la esperantistajn emoj tiuj pliaj versoj de Trans- E
mrop-Express :

"Kiel arbo naski
is mi

kun radikoj
ielemaj...

Pa
]as mi tra
iuj translimegoj

parolante
iam kun najbaroj,

ser
ante vortojn de trans-barilegoj,

Ekfalas jam multaj kapomuroj".

Redaktis Armand HUBERT

enerala Asembleo de la Orient-Franca Esperanto- Asocio (15-an de Oktobro 2000)

  La Prezidanto malfermis la kunvenon per bonvenigaj vortoj, kaj, tuj, rememoris la forpason de S-ro Jean-Paul COLNOT, Vic-Prezidanto de la Asocio, kaj kreinto de la Esperanta movado en Orienta FRANCIO.

   La
eestantaro honoris ties memoron per duminuta silento.

    J.E.F.O.-ano en la Komitato : Philippe RIEUNAU estas mandatigita de Esperanto-Jeunes partopreni la estraron de JEFO- Asocio. La
.A. Akceptis lin en la komitaton.

    Honorigo al S-ro Roger DEGRELLE : Roger DEGRELLE kreis la Libro-Servon, kaj, de multaj jaroj, prizorgas ties ri
igon. Nome de la regiona grupo, la Prezidanto donacos al li du librojn.

    La PerKorespondan Kurson prizorgas Roberto KUENY, kiel kunordiganto kaj distribuanto.
ia kosto 350 F.

    J.E.F.O.-a agado : J.E.F.O.-anoj aran
os printempan montaran semajnfinon en la VOGEZOJ. Ili petas pri subvencio, por ke
i estu alirebla al gestudentoj.

     Por la organizado de I.J.K. 2001 en STRASBURGO, la L.K.K. petas pri helpo de tradukistoj kaj gvidantoj el la regiona grupo.

     Tiu L.K.K. enkalkulas kvar J.E.F.O.-anojn de ELZACO-LORENO : Philippe RIENAU, Violette WALTHER, Florence kaj Emmanuel DESBRIERES.

    Ekspozici-materialo pri Esperanto : Novan ekspozici-materialon prezentis Armand HUBERT.
i entenas 8 panelojn ( 50 X 70 ), kaj titoli
as "l'Espéranto, une langue, un choix humaniste".
i estos disponebla al regionaj grupoj post Januaro 2001. ( Nuntempe, tiu materialo, kiu pritraktas lingvo-problemojn kaj Esperanto-n estas prezentata en Universitata Biblioteko de ARRAS, fare de Edmond PLUTNIAK ).

   Proksima praktika sta
o : La Esperanto-grupo de MULHOUSE invitas al la 49-a Praktika Sta
o de parolata Esperanto la 20-22-ajn de Aprilo 2.002.

KUNSIDO KOMITATA JE LA 10-A  DE OKTOBRO 2000

La Komitato remandatigita de la
enerala Asembleo por la jaro 2000 / 2001 estas jena :

Estraro : François-Xavier GILBERT, Prezidanto

 Edmond LUDWIG, unua Vic-P.

Philippe RIENAU, dua Vic-Prezidanto

André GROSSMANN, kasisto

Armand HUBERT, Sekretario

Roger DEGRELLE, Libro-Servo

Pol DENIS, redaktoro de "La Informilo"

Robert KUENY, delegito pri la P.K.K.

Jean-Luc THIBIAS, help-kasisto kaj delegito
e la Libro-Servo.

Asesoroj : Emmanuel DESBRIERES, Claudy DEMONGEOT, Catherine GALLEGO, Bruno MASALA, Gilbert STAMMBACH.

Monhelpo : La Komitato decidis pri subvencio
is 2000 F. al montara semajnfino, organizonta en printempo 2001, fare de regionaj J.E.F.O.- anoj.

VIVO DE T.E.J.O.

  STRASBOURG, ville-phare de l'EUROPE... ville-accueil en 2001 de la Jeunesse Espérantophone Mondiale ( kovrilpa
o )

   Dans le droit fil de la décision du Conseil de l'EUROPE et de l'Union Européenne avant Octobre 2001, première année du troisième millénaire, "Année Européenne des Langues", le thème débattu au cours de ce congrès s'intitulera "Le plurilnguisme en EUROPE, comment en assurer le succès".

    Après HONG-KONG, cet été, T.E.J.O.-Tutmonda Esperantista Junulara Organizo a choisi à dessein la cité alsacienne, pour délivrer un message dynamique, appelé à attirer l'attention du public sur une discrimination linguistique flagrante dans les relations inter-Etats, discrimination qui perdure, et ne peut que s'amplifier, sur le plan européen, en particulier, avec l'arrivée de nouveaux pays candidats à l'Union.

   Les jeunes espérantophones sont, plus que jamais persuadés, que, si l'adoption de l'Espéranto en tant qu'instrument d'intercomunication ne peut que contribuer à la disparition d'un "racisme linguistique" bien réel, elle assurera, de surcroît, la pérennité et la vitalité de chacune des langues, même minoritaires.

RAPORTOJ

NEFORGESEBLA LITOVIO

   Mia tria admiro estis por la
erizarboj... Tiom fajnaj, tiom elegantaj, tiom frukto-ri
aj malgra
m malgranda alto, tiom amikaj al la homoj, ne mokante ilin pro neatingeblaj fruktoj ; ili
ojigis miajn okulojn... kaj mian stomakon !. Anka
m en POLLANDO, bovinoj, cikonioj kaj
erizarboj iom parencas, same la agrikultura pejza
o.

   Pla
is al mi la maro en PALANGA, la ri
egaj muzeoj, la belaj monumentoj, antikvaj kaj modernaj, la artaj originala
5oj en urboj kaj en simplaj domoj.
\ajnas, ke
iu litovo estas artisto... Litovoj
iam faras pli ol mezan verkaron, ili rafinas, rafinas, kaj neniam kopias kiel
]afoj...rafinas en kuir-arto, rafinas en amikeco kaj gastigemo...

    Eble, mi kontaktis la plej interesajn, kiuj kontaktigis al mi la plej interesajn ?.

    En tiu restado, mi
efe renkontis Esperantistojn, al kiuj mi
]uldas miajn plej feli
ajn momentojn. Imagu... mi iris de festo al festeno, mi jam povis paroli Esperanto-n
issate kun miaj gastigantoj, sed, plie, ni estis invitataj
e
iuj esperantistaj familioj, kiuj kuiris man
a
5ojn tiel bonajn kiel la konversaciojn...Duobla plezuro !.

   Kion diri pri la renkonto de lokaj kaj najbaraj Esperantistoj ( PANEVEZYS + SIAULAI ). Almena
m tridek personoj
eestis, des pli ke, samptempe, kiel min, honoris la klubanoj alian gaston, la svedon Gunnar OLSSON. Post la renkonto, ni iris kune trinki kaj man
i en kafejo... Poste, la litovoj kantis plurajn belajn esperantajn melodiojn, inter kiuj la "preska
m nacia himno", kiu titoli
as "Litovi, Litovi". Tiu kanto i
is rezista simbolo dum la soveta periodo. Tre bele, emociige, ili kantas. E
la kelnero de la kafejo "
]toni
is" kun feli
ega viza
o dum la kanto !.

   Poste, Anastazia vizitigis al mi la urbon. Pri tiu evento, aperis artikolo en la urba gazeto, sed la samideanoj beda
mris, ke la decidantoj de tiu
5urnalo tiom reduktis la senditan tekston. Kion diri pri la kvaropo Palmyra, Anastazia, Algis kaj mi, kiuj, invititaj
e Palmyra, dum la tuta tago, babilis esperantlingve sen unu minuto de interrompo, apud bona fajro dum la sen
esa pluvado.

Neimagebla tago !.

      Kiel elvoki la "man
eblan krokodilon", bakita de A
mgustina, kaj man
ata en la komuna renkonto de la Junularo-Klubo de PANEVEZYS... En malgranda dometo, kvaza
m infan-domo, premitaj unuj kontra
m la aliaj sur du benkoj, ni
oje man
is tiun simbolan korkodilon...

por ke
i pereu !. Post la mortigo de la bongusta besto - el brio
a pa
]ta
5o plenigita je speciala salata far
o - ni ne plu rajtas paroli alimaniere ol Esperante !.
irka
m dekdu bonaj esperantistoj partoprenis en la "detruo" de la sa
mro.

    Kiel raporti pri tiu afabla viro de
\IAULIAI, kiu gvidis nin tra la tuta urbo, aldonante mil detalojn pri
ia historio kaj pri la eventoj, kiuj instigis al kreado de simbolaj monumentoj...

    Imagu, ke nia gvidanto sukcesintis peti de la laborestro iom da libera tempo dedi
ita al ni !.    Kion aldoni pri Vincas, universitata profesoro pri juro kaj Esperanto, kiu lo
as en mizera apartamento, kaj, kiu tiom varme gastigis nin ?.

    Pri Rolando kaj Odrone, juna esperantista paro, bredanta meleagrojn en kamparo, paro kiu tion afable gastigis nin por vesperman
o...
iuj simpatiaj,
iuj interesaj...

    Koncerne VYTAUTAS, li ne nur gvidas kursojn de Esperanto en gimnazio -  salajrita taskso - sed i
as plue lerta masa
isto !. Mi ja spertas, de kelkaj monatoj, doloron en la dekstra brako, mi provis sen doma
o lian kurac-arton !.

   Mi aludos la ne-esperantistojn, kiuj provis komuniki al mi afablajn sentojn per gestoj, a
m per kelkaj vortoj en la franca, en la angla, a
m e
per afabla kiso de mano - jes, tion mi spertisen POLLANDO !... Al tiuj amikoj, mi provis direkti kelkajn vortojn en ilia nacia lingvo. En POLLANDO, mi nur kapablis diri "
is revido" kaj "komplimentojn !", en la litova lingvo, mi ri
igis mian vortaron : "Bongusta, interesa, bela, iomete finita, bonan tagon, dankon, dolora, granda, preta...". Miaj klopodoj tiucele tre pla
is al la lokanoj. Al la Poloj sufi
is, ke mi penege klopodis elprononci la nomon de ilia Prezidento "Aleksander KWASNIEWSKI", kaj
iuj eksplodis en ridoj !. Sed tio estas nur detalo...

    Kio profunde restos el mia voja
o ?. Certe, pli da ligoj al la familio de Algis, kaj, reciproke, sed ne nur... Mia vizito al la du landoj instigis min al pluraj kunvenoj, al projektoj por estonteco. Kiam mi reiris FRANCIO-n kun la familio de Algis, mi okazigis similajn aran
ojn, anka
m partoprenis kun la litovoj al renkonto de "Natur-Amikoj" kun Manette, same en VALENTIGNEY kun Rolando.

   Nuntempe, mi da
mre estas en mia somera plenumigita revo ... Kio estos estonteco ?. Mi esperas
in plu vivanta, kia i
is mia tuta aventura kaj amika somero.

Ginette MARTIN 88290 SAULXURES-sur-MOSELOTTE

MALBORK, URBO KUN 5 ZE-oj

    MALBORK, sude de GDANSK en POLLANDO, estas fama urbo pro plej granda brika kastelo en E
lROPO el te
mtona epoko. La 11-an de Junio, ni veturis tien la
m invito de lokaj esperantistoj. En tiu tago, okazis jubileo de la urbo MALBORK, kaj ina
mguro de ZAMENHOF-monumento.

    Iom ekster la urbo, estis organizita granda festo kun diversaj kant-grupoj, orkestroj anta
m multnombra publiko.

    Partoprenis al tiu festo, anka
m, folklora grupo "Aragon" el VALENCIO en HISPANIO.

 S-ro Edward KOSYRA, tre aktiva kaj dinamika Esperantisto, sukcesis venigi tiun grupon ( tuta a
mtobuso ) pere de Esperanto. La diversaj dancoj de tiu grupo estis prezentita en Esperanto, kaj tradukitaj al la pola, fare de Barbara PIETRZAK de Pola Radio. Post la prezentado, ni veturis al iu placo, por ina
mguri ZAMENHOF-monumenton.

    En
eesto de reprezentantoj de urbaj instancoj kaj de estraranoj de Pola Esperanto-Asocio estis ina
mgurita monumento pri la kreinto de la Internacia Lingvo, D-ro Ludoviko ZAMENHOF. Solenan malkovron de monumento plenumis Prezidanto de la urbo Mieczyslaw GUTOWSKI kun akompano de Vic-Prezidantino Danuta STANEK-GUTOWSKA. La solena
5on partoprenis, anka
m, Prezidanto de P.E.A. Stanislaw MANDRAK, estrarano de P.E.A. Jerzy WALASZEK, kaj
efredaktorino de Esperanto-sekcio - Barbara PIETZAK. Apude staris memor-
]tono pri Esperanto-kverko de Paco, plantita komence de majo 2000. Krome, anka
m trovi
is tie granda Esperanto-stelo, farita per multaj blankaj
]tonetoj sur verda herbejeto. Por la ina
mguro, iuj kantistoj de la grupo "Aragon", gvidata de konata hispana Esperantisto A
mgusto CASQUERO, a
mdigis siajn vo
ojn per Esperanto-kantoj. La 3 Z-E-oj trovi
as en nova kvartalo, placo kun nomo ZAMENHOF-Placo.

     Apude, ekestos anka
m Esperanto-skvaro. Entute, estis tie 5 Z-E-oj, dank' al la klopodoj de S-ro Edward KOSYRA, kiu estas vere gratulinda.

     En la posta tago, ni estis invititaj partopreni ekskursojn al la grupo. GDANSK estas tre bela urbo, kun bele renovigitaj kvartaloj la
m la aspekto de anta
m la dua mondmilito. Revene ni anka
m iom vizitis la kastelon de MALBORK. Multajn dankojn al S-ro KOSYRA, kiu afable gastigis nin.

André GROSSMANN